مهدیه یوسف زاده - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
هوشنگ طالبی - گروه آمار، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
حمیدطاهر نشاط دوست - گروه روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی طرحواره­درمانی بر کاهش طرحواره­های ناسازگار دربیماران شهر تهران مبتلا به کمردرد مزمن انجام شد. این پژوهش طرحی نیمه­آزمایشی تک­گروهی با پیش­آزمون- پس­آزمون و پیگیری بود. به این منظور از بین بیماران مبتلا به کمر­درد مراجعه­کننده به کلینیک­های فوق­تخصصی درد بیمارستان­های اختر، امام حسین (ع) و درمانگاه جراحی مغز و اعصاب بیمارستان­ امام حسین (ع) شهر تهران، ۱۰ بیمار مبتلا به کمردرد مزمن، با روش نمونه­­گیری مبتنی بر هدف (غیر­احتمالی) انتخاب شدند. این بیماران فرم کوتاه ۹۰ سوالی پرسشنامه طرحواره­یانگ را در مرحله پیش­آزمون، پس­آزمون و پیگیری ۲ماهه پر کردند. برای بررسی تاثیر شیوه درمانی بر کاهش طرحواره­های ناسازگار بیماران، از آزمون ناپارامتری فریدمن برای گروه­های وابسته و در تعقیب آن برای مقایسه های زوجی گروه­ها از آزمون ویلکاکسون رتبه­ای استفاده شد.نتایج نشان داد نمرات طرحواره افراد پس از شرکت در طرحواره­درمانی به­طور معنی­­داری کاهش یافته و این کاهش در مرحله پیگیری نیز معنی­دار باقی­ماند. قابل توجه اینکه نمرات طرحواره در مراحل پیگیری نسبت به پس­­آزمون کاهش­ معنی­­داری نداشت. بر این اساس، روش طرحواره­درمانی به عنوان روشی مناسب جهت کاهش طرحواره­های ناسازگار در مبتلایان به درد­ مزمن توصیه می شود واحتمالا بتواند نوعی پیشگیری ثانویه از پیامدهای ناشی از درد در این افراد فراهم­ کند.  

درد مزمن, کمر­درد مزمن, بیماری مزمن جسمی, طرحواره­های ناسازگار, طرحواره­درمانی