الهام موذن - دانشجوی کارشناسی مهندسی محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد
ایمان موذن - کارشناس ارشد تاسیسات آبیاری، شرکت مهندسین مشاور ساز آب اهواز

رودخانه ها شریان های حیاتی هر کشور محسوب می شوند.امروزه رودخانه ها جدا از تغییرات طبیعی خود تحت تاثیر فعالیت های موثر انسان در معرض دگرگونی های ژرفی قرار دارند.یکی از فعالیت های مخربی که بر رودخانه ها تحمیل می شود بهره برداری بی رویه از شن و ماسه بستر آنها جهت فعالیت های عمرانی است.از آنجایی که آبرفتهای شن و ماسه در طی میلیون ها سال منبعی را به وجود می آورند که تجدید حیات آنها خیلی کند صورت می گیرد,به همین دلیل برداشت آنها باید با احتیاط صورت گیرد.اثرات برداشت مصالح بر نیمرخ طولی بستر,مورفولوژی و محیط زیست رودخانه نه تنها یک مسئله ملی محسوب می گردد بلکه یک مسئله جهانی است.این مسئله باعث اثرات تخریبی بر زیستمندان رودخانه(اجتماعات گیاهی و جانوری),زمین های اطراف آن،پل ها,تاسیسات آبی حاشیه ای و نیز خطرات بالقوه سیل در اثر تغییرات هیدرولیکی و مورفولوژیکی گشته است.آگاهی از پیامدهای بهره برداری از مصالح رودخانه ای مسئولین امر را قادر می سازد تا با اعمال ضوابط و معیارهای فنی لازم ضمن بهره گیری از منابع ارزشمند موجود در رودخانه نسبت به حفظ عمومی و اجتناب از اثرات سوء بهره برداری توجه کافی و کارشناسانه مبذول گردد.در این مقاله آثار برداشت رسوبات شن و ماسه ای بستر رودخانه ها(وبه طور خاص رودخانه جراحی)بررسی شده و راهکارهای مدیریتی کاهش اثرات منفی آن ارائه می گردد

برداشت شن و ماسه،اثرات زیست محیطی،رودخانه جراحی