محمد اتفاق دوست - گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، صندوق پستی ۱۱۴۴، گیلان، ایران

عناصر کمیاب با توجه به اینکه دارای ماهیت تخریب ناپذیر و قابلیتی بالا برای انباشت زیستی در بافت موجودات آبزی می باشند، تهدیدی جدی برای آبزیان و همچنین سلامت انسان ها محسوب می گردند، بنابراین پژوهش کنونی با هدف ارزیابی میزان و ترتیب غلظت عنصرهای کمیاب تجمع یافته در بافت خوراکی عضله ماهی سوف حاجی طرخان (Perca fluviatilis) نمونه برداری شده از رودخانه سیاه درویشان به عنوان یکی از گونه ماهیان مورد توجه و دارای ارزش اقتصادی و اکولوژیک بالا و در نهایت تشخیص سطح سلامت بهداشتی آن برای تغذیه انسانی، به انجام رسیده است. در آزمایش حاضر، مقدار غلظت یازده عنصر (سلنیوم، آهن، نیکل، روی، سرب، کادمیوم، جیوه، مس، کروم، منگنز و آرسنیک) در بافت عضله ۲۵ عدد ماهی سوف حاجی طرخان صید شده بوسیله تور پرتابی سالیک از رودخانه سیاه درویشان استان گیلان توسط دستگاه طیف سنجی جذب اتمی Varian® مورد پایش و ارزیابی قرار گرفتند. مقدار میانگین عنصرهای مورد مطالعه در بافت عضله به ترتیب: روی (۴۱۸/۳۳)، آهن (۱۲۷/۲۰)، مس (۷۲۹/۵)، منگنز (۸۴۹/۱)، سرب (۸۶۴/۰)، سلنیوم (۶۹۱/۰)، آرسنیک (۵۹۴/۰)، کادمیوم (۲۷۳/۰)، نیکل (۲۵۳/۰)، کروم (۱۷۶/۰) و جیوه (۰۸۹/۰) μg/g وزن خشک، بود. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد، میانگین انباشت بیولوژیک همه عناصر بررسی شده در بافت عضله ماهی سوف حاجی طرخان به غیر از چهار عنصر کمیاب کادمیوم، منگنز، آرسنیک و سرب در سطحی کم تر استاندارد مورد تایید سازمان FAO/WHO بودند که این نتایج نشان دهنده لزوم توجه بیشتر به عوامل افزایش دهنده این عناصر در محیط زیست گونه مذکور است.

جذب اتمی, ماهی سوف حاجی طرخان, بافت عضله, عناصر کمیاب