مسلم بور - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی عمران- محیط زیست، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل
داریوش یوسفی کبریا - استادیار گروه محیط زیست دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی

یکی از مهمترین روش‌های پاکسازی خاک‌های آلوده در محل، استفاده از فرایند الکتروکینتیک می‌باشد که طی مکانیسم‌های مختلف (الکترولیز، مهاجرت الکتروشیمیایی یون‌ها، الکتروفورز و الکترواسمز) آلاینده‌ها در محیط خاک حرکت کرده و از آنجا خارج می‌گردند. حلالیت کم و طبیعت غیر یونی مواد آلی در آب موجب شده فرایند الکتروکینتیک در خاک با محدودیت مواجه شود. استفاده از شوینده‌ها (مواد فعال سطحی) با افزایش انحلال‌پذیری ترکیبات نفتی مایع نامحلول در آب و بالا بردن دسترس‌پذیری زیستی آنها راندمان پاکسازی را افزایش می‌دهد. بیوسورفکتنت‌ها (شوینده‌های زیستی) توسط میکروارگانیزم‌ها تولید شده و دارای گروه‌های آب‌دوست و آب‌گریز هستند و به وسیله امولسیونه کردن و واجذبی هیدروکربن‌های جذب شده به مواد آلی خاک، سبب افزایش غلظت آبی ترکیبات هیدروفوبیک و افزایش سرعت انتقال جرم می‌شوند و به این وسیله به تسریع تجزیه زیستی کمک می‌کنند. بررسی‌ها نشان می‌دهد راندمان استخراج ترکیبات نفتی را می‌توان با استفاده از شوینده مصنوعی در مقایسه با آب 5/1 تا 5 برابر افزایش داد، درحالیکه توانایی شوینده زیستی در حذف آلاینده نفت از خاک 9/1 تا 3/2 برابر بیشتر از شوینده مصنوعی است

پاکسازی، الکتروکینتیک، خاک‌های آلوده نفتی، شوینده‌های زیستی