داریوش حلوایی - دانشجوی کارشناسی ارشد سازه های آبی
محمد حیدرنژاد - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
محمود بینا - هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان

سد دز واقع در استان خوزستان با معضل رسوبگذاری سالیانه 15 میلیون تن رسوب روبرو بوده که بخش اعظم این رسوبات ناشی از جریانات غلیظ ورودی به مخزن سد می باشد. در حال حاضر 24 % از حجم مخزن توسط این رسوبات تلف شده است. عبور جریانات غلیظ از تجهیزات نیروگاه باعث ایجاد فرسایش شدید در آنها شده و در صورت ورود رسوبات نهشته شده به درون تونلهای آب بر، کارکرد نیروگاه غیر اقتصادی می گردد. این در حالیست که با توجه به ضریب رسوب خیزی بالای حوزه، تخلیه کننده عمقی برای این سد در نظر گرفته نشده است. نتایج اقدامات عملی جهت تخلیه رسوبات و جریان غلیظ بدون نتیجه بوده و ماحصل مطالعات صورت گرفته توسط مشاورین نیز به طرح دو تونل در تکیه گاه راست سد منجر شده است. لیکن با توجه به عارضه کهولت در سد دز ، پایداری سازه سد و تکیه گاهها، ایجاد هر گونه تغییری همراه با ریسک فراوان خواهد بود. در این تحقیق با بکارگیری از فضاهای موجود با حداقل عملیات سازه ای جهت تخلیه جریان غلیظ گزینه ای ارائه شده است که کمترین ریسک در هنگام اجرا ، کمترین هزینه مطالعه و ساخت و کمترین زمان جهت اجرا را نیازمند است . سپس سعی شده است خصوصیات هیدرولیکی مجرای مذکور در هنگام تخلیه جریان غلیظ مورد بررسی قرار گرفته و به این منظور از نرم افزار هیدرولیکیFlow3D استفاده شده است.

جریان غلیظ ، سددز، نرم افزارFlow3D