فاطمه شکریان - استادیار گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران. (مسئول مکاتبات)
کریم سلیمانی - استاد گروه مهندسی آبخیزداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
قربانعلی نعمت زاده - استاد پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.
پوریا بی پروا - استادیار گروه علوم پایه، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران.

زمینه و هدف:با توجه به محدود بودن منابع آب در دسترس، استفاده از آب­های شور می­تواند ضمن حفاظت از منابع آبی، بخشی از کمبود آب را نیز جبران نماید. از آنجایی که آب های شور نمی­توانند مستقیما مورد مصرف واقع شوند به همین دلیل در تحقیق حاضر، ظرفیت جذب نمک جاذب­های معدنی زئولیت و پرلیت، و زیستی پوسته برنج و پوسته صدف در محلول های آبی مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی:ذرات در ۵ اندازه ۸۴۱ ، ۴۰۰، ۱۷۷، ۱۲۵ و ۷۴ میکرومتر، با الک­های استاندارد ASTM دانه بندی شدند. محلول­های آب نمک با غلظت­های ۲۵، ۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰،۳۰۰،۵۰۰، ۷۵۰، ۱۰۰۰، ۳۰۰۰، ۵۰۰۰، ۷۰۰۰ و ۱۰۰۰۰ میلی گرم بر لیتر تهیه گردیدند. تاثیر پارامترهای اندازه و مقدار ذرات جاذب، زمان تماس و سرعت بهم خوردن محلول بر حذف نمک سدیم کلراید طبق آزمایش ناپیوسته در دمای ۲۵ درجه سانتی گراد مورد بررسی قرار گرفتند. در این روش محلول سدیم کلراید با مقادیر مشخصی از جاذب ها روی دستگاه شیکر با سرعت ثابت rpm ۲۰۰ و در فواصل زمانی ۱۰، ۱۵، ۲۵، ۳۵، ۴۵، ۶۰ و ۱۲۰ دقیقه مخلوط شدند. نمونه­ها در دستگاه سانتریفیوژ با سرعت rpm ۱۰۰۰۰ به مدت ۱۰ دقیقه سانتریفیوژ شده و  برای تیتراسیون کلر­سنجی مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: تاثیر مقادیر مختلف جاذب­ها بر میزان جذب نمک نشان داد که برای تمامی نمونه­ها در مقدار ۲ گرم بیش­ترین جذب صورت گرفته است. بررسی اثر اندازه ذرات جاذب بر میزان نمک جذب شده، نشان داد  اندازه ۷۴ میکرون بیش­ترین کارایی را در جذب نمک دارد. زمان تماس برای زئولیت در ۲۵، پرلیت ۱۵، پوسته برنج ۲۵ و صدف ۱۵ دقیقه اول به طور تقریبی ثابت و به تعادل رسیده است. طبق مدل­های ایزوترمی، پرلیت و پوسته برنج از مدل لانگمویر و زئولیت و پوسته صدف از مدل فروندلیچ تبعیت کردند. بحث و نتیجه گیری:جاذب­های زیستی و معدنی در اندازه­های مختلف قابلیت جذب یون­های نمکی را دارا می­باشند. از بین جاذب­های                                         مورد استفاده برای جذب نمک زئولیت بیش­ترین کارایی جذب را به خود اختصاص داد.

جاذب, آب شور, مدل لانگمویر و فروندلیچ, مواد زیستی و معدنی