مریم گل آبادی - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلام

این تحقیق با هدف شناسایی ژنوتیپهای متحمل به تنش خشکی گندم که از طریق کاربرد ذخایر موجود در اندامهای مختلف و انتقال آنها به سمت دانه توانستهاند اثرات خشکی را تعدیل نمایند، اجرا گردید. در این تحقیق صفات مختلف در 7 ژنوتیپ گندم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان واقع در خاتون آباد مورد بررسی قرار گرفت . کرتهای اصلی شامل شرایط رطوبتی مختلف از قبیل آبیاری معمول، تنش رطوبتی انتهای فصل رشد با قطع آبیاری از زمان گلدهی تا انتهای رشد و تنش رطوبتی انتهای فصل رشد با قطع آبیاری از زمان گلدهی تا انتهای رشد به همراه افزایش 30 درصدی در میزان کود ازته مصرفی و کرتهای فرعی شامل 7 ژنوتیپ گندم شامل قدس، پیشتاز، سپاهان، کویر، روشن و لاینهای پیشرفته اصلاحی شماره 9 و 11 بودند. صفات مختلف شامل میزان انتقال ذخایر از ساقه، سنبله، پدانکل، برگ و غلاف و سایر میانگرهها به دانه، و کارایی انتقال ذخایر از کلیه اندامها به دانه اندازهگیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین شرایط محیطی مختلف برای اکثریت صفات اختلاف معنی داری وجود نداشت. بیشترین مقادیر صفات مذکور به استثنای انتقال مواد و کارایی آن از سنبله به دانه و کارایی کل ساقه و سایر میانگره ها در شرایط محیطی نرمال بدست آمد و برای انتقال ذخایر موجود در سنبله، ساقه، پدانکل و سایر میانگرهها به دانه و کارایی این اندامها در بین شرایط تنش، بیشترین مقدار در شرایط تنش رطوبتی همراه با نیتروژن اضافی بدست آمد. این نتیجه موید تاثیر کود ازته اضافی در افزایش ذخایر گیاهی به لحاظ رشد رویشی بیشتر است که در اثر مصرف کود ازته بیشتر حادث شده استض

گندم، تنش رطوبتی، انتقال مجدد، ذخایر ساقه، کارایی انتقال