ندا اسدفلسفی زاده - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
محمود صبوحی صابونی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل

کشاورزی فعالیتی با ریسک بالا میباشد که منجر به کاربرد راهکارهایی جهت مقابله با این شرایط، توسط کشاورزان شده است. یکی از راهکارهای عمده در این راستا، استفاده از تنوع زراعی میباشد. با محاسبه میزان تنوع و عوامل مؤثر بر آن میتوان راهکارهای سیاستی مهمی در جهت کاهش ریسک تولید محصولات خاص و استراتژیک و در نتیجه افزایش تولید در سطح کشور شد. جهت به دست آوردن تنوع در این مطالعه، ابتدا با استفاده از دادههای پنج محصول کلزا، آفتابگردان، ذرت و سویا در پنج استان آذربایجان شرقی، خراسان رضوی، خوزستان، فارس و کرمانشاه طی سالهای 1385 -71 به اندازهگیری شاخص تنوع آنتروپی اقدام؛ سپس با استفاده از تخمین رگرسیونی داده های ترکیبی به روش اثرات ثابت به بررسی عوامل مؤثر بر تنوع پرداخته شد. نتایج نشان داد، عوامل مورد بررسی در این مطالعه که عبارتند از قیمت محصولات زراعی، متوسط هزینه تولید سالانه محصولات، متوسط درآمد کشاورزی و غیرکشاورزی خانوارهای روستایی، بیمه محصولات، مقدار صادرات، واردات و یارانهها رابطه معناداری با شاخص تنوع دارند. افزون بر آن، با توجه دقیق تر به روابط موجود و محاسبه شاخصهای اقتصادی در تولیدات کشاورزی میتوان به ایجاد امنیت غذایی در سطح کشور کمک کرد

دانه های روغنی، شاخص آنتروپی، دادههای ترکیبی