میثم توکلی الموتی - University of Guilan
اردشیر محیط - University of Guilan
محمد حسن زاده - University of Tehran
مازیار محیطی اصلی - University of Guilan

    هدف از این پژوهش بررسی تاثیر سطوح مختلف انرژی جیره  و تراکم گله بر وزن زنده و پاسخ سیستم ایمنی در مرغ­های مادر گوشتی سویه­ی راس ۳۰۸ بود. برای این منظور از یک طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل شامل سه سطح انرژی قابل متابولیسم؛ ۲۶۰۰، ۲۷۵۰ و ۲۹۰۰ کیلوکالری در کیلوگرم و  سه سطح تراکم جوجه ­ریزی شامل­ ۴­، ۶/۵ و ۹ قطعه در دوره پرورش و ۳/۵، ۵/۵ و ۷/۵ قطعه در هر متر مربع در دوره تخم­ گذاری، استفاده شد و طول دوره آزمایش از  هفته ۱۰تا ۴۰ ادامه داشت. تحلیل داده­ های وزنی نشان داد که با افزایش سطح انرژی جیره، وزن زنده مرغ­ ها از هفته ۲۱ تا انتهای دوره به ­طور معنی­ داری افزایش یافت (۰/۰۵>p)، در طرف دیگر، تراکم بالا از شروع آزمایش تا هفته ۳۱ اثر معنی­­ داری بر وزن زنده مرغ ­ها نداشت، ولی در ۱۰ هفته پایانی آزمایش، تراکم بالا به ­صورت معنی­ داری باعث وزن­ گیری بیشتر گله شد (۰/۰۴p =). درصد لنفوسیت، مونوسیت، هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت در بین سه سطح انرژی، اختلاف معنی­ داری را نشان ندادند. درصد هتروفیل، لنفوسیت و نسبت هتروفیل به لنفوسیت در تیمار با تراکم بالا بیشتر بود (۰/۰۵p<). همچنین در تیتر­های مشاهده ­شده شامل تیترهای گامبورو (IBD)، برونشیت (IBV)، رئوویروس (REO)، نیوکاسل (ND) و آنفلوآنزا (AI) اختلاف معنی ­داری میان تیمارها مشاهده نشد. نتایج نشان می ­دهند که افزایش تراکم گله می ­تواند سبب بروز تنش در گله شود و در صورت افزایش تراکم گله لازم است که نیاز انرژی مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.

Broiler Breeder, Energy, Immune Response, Stocking Density, انرژی, پاسخ سیستم ایمنی, تراکم, مرغ مادر گوشتی