فاطمه ملایم

ابوزید بلخی اندیشمند شیعه ایرانی قرون سوم و چهارم هجری، صاحب آراء بکر در حوزه حفظ سلامت محیط زیست، پیشگیری و سلامت جسم و روان، در کتاب نفیس« مصالح الابدان والانفس» است. هدف از تدوین این مقاله، تبیین استانداردهای عناصر سه گانه محیط زیست سالم از منظر ابوزید بلخی و ارائه مباحث پیشگیرانه و معرفی راه کارهای او در حوزه محیط زیست است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از شیوه اسنادی بوده و جامعه این پژوهش علاوه بر منبع اصلی(کتاب مصالح­الابدان و الانفس) منابع مرتبط با  موضوع این پژوهش است. یافته­ های پژوهش، حاکی از انطباق دیدگاه این دانشمند در حوزه محیط زیست با مسائل زیست محیطی معاصر است، به­ گونه­ ای که می توان راه­کارهای مناسبی از آن ها برای حل مشکلات زیست محیطی جامعه استخراج نمود. نتایج پژوهش بیانگر آن است که دیدگاه ابوزید بلخی مدافع تقدم پیشگیری بر درمان در حوزه محیط زیست می باشد، وی بر ضرورت توجه به بهره­ برداری صحیح از تفاوت های اقلیمی و جغرافیایی به هنگام انتخاب و ساخت مسکن، تاکید می کند. توصیه وی در زمینه انتخاب محل سکونت و شهرسازی، نقاط مرتفع و در معرض بادهای مرغوب بوده و پیشنهاد می­ کند، زمانی که سرما و گرما به اوج شدت خود می رسد مردم در مناطق مرتفع که دارای آب و هوای پاک تر هستند، سکونت گزینند، تا از عفونت هوا و مضرات بخارها و دودها و ریز گردهای متصاعد از زمین در امان باشند. شیوه­ های مقابله با  آلودگی هوا ناشی از پدیده وارونگی یکی از موضوعاتی است که بلخی تحت عنوان اسرار فوائد حفظ محیط زیست از آن یاد می کند.

Abu Zayd al-Balkhi, Environment, prevention, Climate differences, Air pollution, solution., ابوزید بلخی, محیط زیست, پیشگیری, تفاوتهای اقلیمی, عفونت هوا, راهکار.