محمدصادق رودسری - کارشناس ارشد رشته ژئوفیزیک، گرایش ژئوالکتریک، دانشگاه آزاد اسلامی وا
علی بیت الهی - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن، مرکز تحقیقات ساختمان و مس

روش پتانسیل خودزا یک روش کیفی ژئوالکتریکی با چشمه طبیعی است که به اندازه گیری اختلاف پتانسیل طبیعی موجود در محیط می پردازد. چنین اختلاف پتانسیلی می تواند ناشی از حرکت الکترون ها در زیر زمین باشد. بر اساس نظریه زمین-باتری ساتو و مونی ( 1960 )، در شرایطی که یک کانسار فلزی توسط سطح ایستابی قطع شده باشد، در اطراف کانسار از قسمت های پایینی آن به سمت بالا جریان الکتریکی تشکیل می شود که جریان به وجود آمده سبب تولید میدان الکتریکی می گردد. در محیط آزمایشگاهی یک بی هنجاری کروی با شعاع 3 سانتی متر ساخته شد که نیم کره بالایی آن از جنس مس و نیم کره پایینی آن از جنس روی است. این دو فلز در یک محیط آبی قادر به تبادل الکترون هستند که خود عاملی برای به وجود آمدن پتانسیل خودزا می باشد. پس از قرار دادن این کره در یک محیط آبی در عمق 4 سانتی متری، پتانسیل خودزای ناشی از آن در 36ایستگاه با فواصل 3 سانتی متر اندازه گیری شده و نمودار آن ترسیم گردید. این مطالعه نشان داد که اولا روش پتانسیل خودزا روشی بسیار کارآمد در اکتشاف بی هنجاری های فلزی و کانسار های معدنی است و ثانیا پیمایش آن نسبت به دیگر روش های ژئوفیزیکی آسان تر و سریع تر می باشد.

پتانسیل خودزا، مدل سازی مستقیم، بی هنجاری، مس و روی، کانسار های سولفیدی