محمدحسین محمودی قرائی - عضو هیات علمی گروه زمین شناسی دانشکده علوم پایه، دانشگاه فردوسی مشهد
صالح اشرفی - عضو هیات علمی گروه فیزیک هسته ای، دانشکده فیزیک، دانشگاه تبریز
ناصر ناصری - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، دانشگاه فردوسی مشهد
جهانبخش اختای - دانشجوی دکتری فیزیک هستهای، دانشگاه تبریز

رادیونوکلوئیدهای پرتوزا موجود در سنگها و خاکها باعث پرتوگیری بشر بصورت طبیعی از زمین می شوند. میزان غلظت این رادیونوکلوئیدها و به متعاقب آن پرتوزایی ایجاد شده به جنس خاکها و سنگها بستگی دارد. بوکسیتها به عنوان ماده معدنی خام تولید آلومینیوم میتوانند حاوی مقادیر نسبتاً بالایی از این رادیونوکلوئیدها باشند. لذا در این مطالعه پرتوزایی نمونه های بوکسیتی معدن بوکسیت جاجرم که بزرگترین ذخیره بوکسیت ایران است رااز نقطه نظر شاخصهای زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. ابتدا در آزمایشگاه اکتیویته هسته های K40 و Th 232 ،238U تعداد پنج نمونه بوکسیت توسط طیف سنج گاما مورد اندازهگیری قرار گرفت. پس از آن جهت ارزیابی ریسک پذیری، شاخص معادل رادیوم (Raeq ) رابرای هرنمونه محاسبه شد که در محدوده 200-146 میباشد. در نهایت دز جذبی هم ارز سالیانه طبق پیوست 4 گزارش UNSCEAR برای هر نمونه محاسبه شد که در محدوده 0.23mSv -0.16mSv می باشد. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که تمامی نمونههای مورد مطالعه دز جذبی سالیانه زیر حد استاندارد دارند.

پرتوزایی طبیعی، بوکسیت،دز سالیانه،جاجرم