صدف جعفری - کارشناسی ارشد پایه دکترا - معماری اقلیمی - دانشگاه کمبریج

در دهه های اخیر که بحرانهای محیطی و اجتماعی در دنیا بطور گسترده ای مطرح شده و بانی نگرانی انسانها می باشند، معماران به عنوان بخش مهمی از اجتماع که مداخله فراوانی در محیط زیست و اجتماع دارند لازم است که در ساخت و سازهای خود بیشتر دقت کرده و از ایده های جدید بهره ببرند تا در راه توسعه پایدار گام بردارند. میان اینها یک رویکرد، طراحی بنا در پناه زمین است. این ایده که ریش ههای عمیق در تاریخ بسیاری از تمدن ها دارد با ایجاد بحران انرژی در سال 1973 ، به طور خاص مطرح شد ولی اکنون نه فقط به این خاطر، بلکه برای حفاظت از منابع، زیباشناسی و حل دیگر دغدغ ههای دنیای مدرن یک گزینه قابل توجه برای معماران میباشد. به دلیل ذهنیت نامناسبی که از اینگونه معماری وجود داشته و زیرزمین را تداعی می کند، جبهه گیری هایی در مقابل بکارگیری این ایده مطرح است و با وجود تمامی محسنات اقلیمی آن و رواج آن در معماری پیشین ایران، استفاده از آن در ایران امروز بسیار محدود است. این تحقیق به بررسی شرایط روانی، موقعیت اجتماعی و امکانات ایجاد کننده این ایده معماری برای اجتماع و انسان می پردازد. در این تحقیق ابتدا جایگاه این معماری در دنیای امروز و لزوم پرداختن به این مهم بیان می شود. در ادامه این ایده از لحاظ انسانی مفصلاً بررسی می شود. در اینجا پذیرش عمومی، مسائل روانی، سلامت جسم شامل نور، تهویه و دما، مسائل زیبایی شناختی، مسائل اجتماعی و نوع کاربری بنا تحلیل شده و در هر مورد در صورت وجود محدودیت راه حلهای ممکن ارائه می شود. در انتها مزایا و معایب آن در ارتباط با انسان و اجتماع معرفی شده و این نتیجه حاصل می گردد که این معماری پتانسیل خوبی برای قدم برداشتن در راستای معماری پایدار دارد. اگرچه مانند هر رویکرد دیگری نمی تواند ادعای کمال و بی نقصی داشته باشد، با بررسی دقیق نوع بنا، کارکرد آن، مکان و مسائل مرتبط با بنا در هنگام طراحی می توان از این ایده معماری به عنوان نمونه ای بسیار کارامد از معماری پایدار و مطلوب برای انسان و اجتماع بهره برد.

اجتماع ، انسان ، پایداری ، پذیرش عمومی ، معماری در پناه زمین