صدرالدین امینی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت مدرس
ابوالفضل کریمی مقدم - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه تربیت مدرس

مجموعه افیولیتی مشهد با مختصات جغرافیایی 36َ و 59 درجه سانتی گراد الی 15َ و 59 درجه سانتی گراد طول شرقی و 27َ و 36 درجه سانتی گراد الی 17َ و 36 درجه شمالی ، در جنوب شهر مشهد و در حد فاصل این شهر با شاندیز قرار گرفته است. در مراحل اولیه تشکیل این افیولیت ها و در کف اقیانوس، بر اثر نفوذ آب بداخل شکستگی ها، سنگ های بازیک مجموعه افیولیتی دچار دگرگونی موسوم به دگرگونی کف اقیانوسی شده اند. در این مجموعه افیولیتی چهار رخساره برای دگرگونی کف اقیانوسی مشخص نموده ایم که عبارتند از : رخساره های پرهنیت – پومپله ایت ، پرهنیت – اکتینولیت ، شیست سبز و آمفییولیت ، نفوذ آب در اعماق کم و در مجموعه پیلولاواها و دولریت ها، این سنگ ها را تبدیل به اسپیلیت و اپیدوسیت نموده و در اعماق بیشتر گابروها را تبدیل به آمفیبولیت کرده است. متاسوماتیسمی که در اثر این نوع دگرگونی بوجود امده، بیشتر شامل خروج کلسیم و سیلیسم از سیستم سنگ و ورود منیزیم از آب دریا و همچنین وورد H2O به این سیستم بوده است. سرپانتینیزاسیون الیون و پیروکسن در مقیاسی وسیع اتفاق افتاده که توام با ورود Si , H2O و خروج منیزیم از الیوین و پیروکسن در دماهای 100 الی 500 درجه سانتی گراد است. طیف گسترده کانی ها و رخساره هایی که در سنگ های دگرگونی کف اقیانوسی این مجموعه مشاهده شده است، حرارت تشکیل 500 درجه سانتی گراد – 100 درجه سانتی گراد و فشار پایین را پیشنهاد می نماید.