فوژان آزاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجاناستان فارس
برمک جعفری حقیقی
الناز بانیانی

به منظور بررسی اثر تنش خشکی روی برخی خصوصیات بیوشیمیایی، مورفولوژیک و فیزیولوژیک گندم - هگزاپلوئید و تتراپلوئید آزمایشی در گلخانه آزمایشی دانشگاه آزاد ارسنجان در سال زراعی 8988 به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد، تیمارها شامل سطوح خشکی در سه سطح شاهد( 100% ظرفیت مزرعه)، تنش متوسط( 66/66 ظرفیت مزرعه) و تنش زیاد( 33/33 ظرفیت مزرعه) و دو رقم گندم شیراز(گندم نان) و یاواروس(گندم دوروم) می باشد، اعمال تنش در مرحله بعد از گلدهی صورت گرفت و یک ماه بعد از اعمال تنش صفات مربوط به پرولین، کلروفیل ab کل، کارتنوئید و بعد از رسیدگی فیزیولوژیک گیاه صفات مربوط به عملکرد دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در هر سنبله مورد اندازه گیری قرار گرفت. مقایسه میانگین اثر متقابل این دو عامل کلروفیل a b نشان داد در هر دو رقم با افزایش تنش میزان این صفات کاهش می یابد که میزان کاهش در رقم یاواروس در سطوح مختلف آبیاری کمتر از رقم شیراز بود. در عملکرد دانه با افزایش تنش کاهش عملکرد دانه در هر دو رقم مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر رقم بر پرولین و کارتنوئید p<1% در و تعداد سنبله در هر بوته و عملکرد دانه درp<5% معنی دار است. اثر سطوح مختلف خشکی بر پرولین، کلروفیل a b وزن هزار دانه و عملکرد p<5%دانه معنیدار شد و اثر متقابل دو تیمار بر کلروفیل a b و عملکرد دانه درp<5% معنی دار گردید. باتوجه به نتایج به دست آمده در شرایط گرم و خشک رقم یاواروس نسبت به رقم شیراز از تحمل بیشتری برخوردار است.

گند-م تنش خشکی- عملکرد دانه- پرولین- کارتنوئید