طیبه حاجی رضایی - دانش آموخته کارشناسی ارشد شناسایی و مبارزه با علف های هرز دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سید وحید اسلامی - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
سهراب محمودی - دانشیار دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
مهدی مین باشی معینی - دانشیار پژوهش بخش تحقیقات علف های هرز، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

به منظور ارزیابی کارایی علف­کش­های دو گروه بازدارنده تقسیم سلولی و بازدارنده فتوسیستم II در کنترل علف­های هرز و عملکرد زیره سبز، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با ۳ تکرار انجام گردید. در این تحقیق علف­کش­های متعلق به گروه بازدارنده تقسیم سلولی شامل تری­فلورالین پیش­کاشت (۲ لیتر در هکتار)، پندی­متالین پیش کاشت (۳ لیتر در هکتار)، پندی­متالین پیش­رویشی (۳ لیتر در هکتار) و همچنین علف­کش­های بازدارنده فتوسیستم II مشتمل بر پرومترین (۲ کیلوگرم در هکتار) و متری­بیوزین (۱ کیلوگرم در هکتار) به صورت پیش رویشی بکار برده شد و یک تیمار به عنوان وجین علف های هرز تمام فصل نیز در نظر گرفته شد. صفات اندازه­گیری شده برای علف­های هرز شامل ارتفاع، تراکم، وزن خشک و سطح برگ و برای زیره سبز شامل عملکرد دانه و بیولوژیک بودند. نتایج نشان داد که پس از تیمار وجین دستی با ۱۰۰ درصد کاهش، تیمار پندی متالین پیش­رویشی توانست به ترتیب با ۷/۹۹، ۷/۹۹ و ۹/۹۷ بیشترین درصد کاهش (در مقایسه با شاهد) را در مجموع تراکم، وزن خشک و سطح برگ علف­های هرز به خود اختصاص دهد. بیشترین عملکرد دانه و بیولوژیک به ترتیب با ۹۷۳ کیلوگرم در هکتار و ۹/۱۸۳۳ کیلوگرم در هکتار مربوط به تیمار وجین بود. علف کش پندی­متالین پیش­رویشی با ۲۰۴ درصد افزایش در عملکرد دانه (۹۲۰ کیلوگرم در هکتار) و ۱۷۳ درصد افزایش در عملکرد بیولوژیک (۰۳/۱۸۰۹ کیلوگرم در هکتار) در بین علف­کش­ها بالاترین میزان عملکرد دانه و بیولوژیک را نشان داد. همچنین علف­کش متری­بیوزین به ترتیب با ۶۳ و ۶۹ درصد کاهش در عملکرد دانه (۱۲۲ کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (۶/۲۶۸ کیلوگرم در هکتار) کمترین میزان عملکرد دانه و بیولوژیک را به خود اختصاص داد. نتایج ارزیابی چشمی نیز حاکی از آن است که علف­کش پندی­متالین با نمره ارزیابی ۱ کمترین خسارت را به زیره سبز و متری­بیوزین با نمره ارزیابی ۸ بیشترین خسارت را به زیره سبز وارد نمود.

پرومترین, پندی متالین, تری فلورالین, متری بیوزین, وجین دستی