یحیی کاردگر - دانشیار گروه زبان و ادبیات و فارسی دانشگاه قم
جمیله جهانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم

امامی هروی ازشاعران برجسته وسرشناس قرن هفتم هجری است که از دیرباز به نوآوری بلاغی معروف است. وی توانسته است سنت های بلاغیسبک خراسانی را به عراقی پیوند دهد. نوآوری های بلاغی نقطه قوت شعر امامی و پیچیدگی های جنبه بلاغی شعر او از نقاط ضعف آن می باشد. امامیهروی در صور خیال دیوانش دریچه ی تخیل را به روی تمام پدیده ها و موجودات هستی می گشاید و از این راه همه موجودات را دارای شعور وادراک می بیند و با آنها سخن می گوید. ارزش تصاویر اشعار وی در پیوند دادن عناصرانتزاعی و مجرد به عناصر محسوس و آفرینش تصاویر بکرو تاثیرگذار است.دراین پژوهش برآنیم با روش توصیفی – تحلیلی به دسته بندی و تحلیل استعاره های مکنیه دیوان امامی هروی بپردازیم، تا ازاین راه سبک ونوع نگاه شاعر را نسبت به جهان و پدیده های هستی نشان دهیم. استعاره های مکنیه دیوان این شاعر با توجه به عناصر سازنده تصویر به گروه هایمختلفی تقسیم شدهاند که با شاهد مثال ذکر خواهد شد. انسانگرایی یا تشخیص بسامد بالایی در بین استعاره ها دارد، سایر استعاره ها از جملهحیوان انگاری، نبات انگاری و جماد انگاری در مرتبه های بعدی قرار می گیرند که دراین مقال مجال پرداختن به آنها نیست.

امامی هروی، بلاغت، استعاره مکنیه، تشخیص