هدی کیا - کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران
زهره فتحی نژاد - کارشناسی ارشد طراحی شهری دانشگاه هنر تهران
امیر شکیبامنش - دانشیار طراحی شهری دانشگاه هنر تهران

داشتن تصویری روشن از سیمای محیط سبب می شود محیط به آسانی به ذهن سپرده شود و تداعی گردد. نتایج بررسی رابطه پیکربندی فضایی و الگوهای رفتاری افراد در فضا نشان داده است این عوامل از ساختار فضایی پیرامون خود تاثیر می پذیرند. میدان های شهری به عنوان نشانه ای قوی در جهت یابی، ایجاد تصویری روشن و خوانا و ایجاد امنیت افراد در فضاهای شهری استفاده می گردند. تاکید این مقاله بر چگونگی تاثیر پارامترهای تکنیک چیدمان فضا بر شکل گیری خوانایی یا وضوح بصری در محیط های شهری است. در این پژوهش با توجه به گستردگی عوامل و عناصر شهری این موضوع با تاکید بر میدان های شهری به عنوان نشانه های موثر مورد بررسی قرارگرفته است. میدان های شهری نقش برجسته ای به عنوان نشانه و گره دارند و به لحاظ عملکردی، کالبدی و معنایی نقاط عطف شهری محسوب می گردند و به همین دلایل به عنوان نقاط موثر انتخاب شده اند. روش به کار گرفته شده جهت تعیین میزان خوانایی روش چیدمان فضا و نرم افزار Depthmap می باشد. با استفاده از پارامترهای موجود در نرم افزار تجزیه و تحلیل انجام گرفت و نهایتا میزان خوانایی در چهار میدان که از میدان های اصلی شهر تهران می باشند سنجیده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد نشانه های شهری جایی است که یکپارچگی و انسجام مناسبی با محیط اطراف خود داشته باشد، از نظر بصری اهمیت فراوان دارد، باید به گره ها یا نقاط تصمیم متناسبی متصل باشد. هرکدام از میدان های مورد بررسی دارای نسبت های مختلفی بودند که با توجه به بافت و ساختار قدیمی و یا جدید خود، تفاوت هایی را در بررسی ها نشان دادند.

سیمای شهر، خوانایی، نشانه شهری، چیدمان فضا، میدان های شهری، Depthmap