عبدالرحمان محمدخانی
سیده فاطمه عطار
محمدحسن صالحی
سعدالله هوشمند

به منظور مطالعه اثر تنش شوری بر عملکرد دانه، جذب و انتقال عناصر در سه توده گیاه دارویی کرچک (Ricinus communis L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملآ تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. تیمارهای مورد آزمایش شامل پنج سطح شوری کلرید سدیم (?‎/? (شاهد)، ?، ?‎/?، ?‎/? و ?‎/? دسی زیمنس بر متر عصاره اشباع خاک) به عنوان فاکتور اول و توده های کرچک (شیراز، کرمان و ارومیه) به عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تنش شوری بر عملکرد دانه و غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم در اندام هوایی و ریشه کرچک در سطح یک درصد معنی دار است. همچنین، توده ها از نظر کلیه وی‍ژگی ها، بجز میزان سدیم ریشه با هم اختلاف معنی داری نشان دادند. شوری، غلظت سدیم در اندام هوایی و ریشه را افزایش داد ولی منجر به کاهش غلظت عناصر پتاسیم، کلسیم و منیزیم در این بافت ها شد. در بین توده ها بیشترین و کمترین عملکرد دانه به ترتیب مربوط به توده شیراز و توده ارومیه بود. نتایج بیانگر این است که توده شیراز برای کاشت در شرایط تنش شوری مناسب تر است.

عملکرد دانه, کرچک, غلظت عناصر, تنش شوری