حامد وارث - استادیار، گروه MBA، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
حمیدرضا آرین - استادیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف، تهران، ایران.
بنیامین آریانایکتا - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه MBA، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
محمدجواد بناءزاده - کارشناس ارشد، گروه MBA، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

هدف: در سطح کلان، مالی رفتاری دغدغه های بسیاری در تقابل با نظریه های مالی کلاسیک و کارایی بازار ایجاد کرده است. زمانی که سرمایه گذاران به جای رفتار و تصمیم گیری منطقی بر مبنای تحلیل های خود، از سایر سرمایه گذاران پیروی می کنند و نظر دیگران، تصمیم سرمایه گذاری آنها را تغییر می دهد، رفتار توده ای پدید می آید. گاهی رفتار توده ای برای سرمایه گذارانی که دانش و تجربه کمتری دارند تا حدی عقلایی است؛ اما وجود رفتار توده ای گسترده در بازار، ممکن است به نوسان های بازده و بی ثباتی بازار سرمایه منجر شود که به نوعی، منبع ریسک شناخته می شود. هدف این مطالعه، بررسی وجود رفتار توده ای بین سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی ۴ ساله، یعنی از ۰۲/۰۳/۱۳۹۴ تا ۳۱/۰۲/۱۳۹۸ است. روش: پژوهش حاضر با استفاده از مدل چیانگ و ژنگ، به بررسی رفتار توده ای گسترده در بازار می پردازد. این مدل اقتصادسنجی با تکیه بر بازده روزانه صنایع، بازده روزانه پرتفولیو انتخاب شده و انحراف مطلق مقطعی بازده است. همچنین یکی از برتری های مهم این مدل در مقایسه با مدل های قبلی، توانایی بررسی رفتار توده ای در دوره های صعودی و نزولی بازار به صورت مجزا است. یافته ها: فرض وجود رفتار توده ای سرمایه گذاران در بازار تایید شد و در کل این بازه زمانی ۴ ساله با در نظر گرفتن دوره های ریزش و صعود بازار به صورت جداگانه، رفتار توده ای در هر دو وضعیت مشاهده شد؛ ولی شدت آن در دوره ای صعودی بیشتر بود. نتیجه گیری: با توجه به ضرایب به دست آمده از معادلات رگرسیونی و نوع رفتار توده ای، به لحاظ بروز در زمان های صعود یا افول بازار، می توان نتیجه گرفت که به طور کلی، سرمایه گذاران در بورس تهران رفتار توده ای داشته اند؛ اما در دوره های ریزش بازار تا حدی منطقی تر عمل کرده اند و شدت رفتار توده ای خود را در سرمایه گذاری ها کاهش داده اند.

مالی رفتاری, رفتار توده ای, انحراف مطلق مقطعی, پراکندگی بازده سهام, بازار بورس تهران