نیاز انصاری - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه هرمزگان
اسماعیل حسن زاده - دانشیار دانشگاه اصفهان
علی رضایی لطیفی - استادیار دانشگاه هرمزگان
احمد نوحه گر - دانشیار دانشگاه هرمزگان

در این مطالعه به بررسی همرفت پخش دوگانه در تنگه هرمز که عامل ایجاد لایه های شیب دار در این منطقه ی جبهه ای شده و به لایه های بین جبهه ای معروفند می پردازیم. دو مولفه گرما و شوری موجب چینه بندی چگالی می شوند و گرما حدود صد برابر سریع تر از شوری، توسط پخش مولکولی پخش می شود که این خود عامل اصلی ایجاد همرفت پخش دوگانه در محیط های دریایی است. در این تحقیق از مدل سه بعدی و هیدرودینامیکی کوهرنس استفاده شده است که در آن معادله پیوستگی، معادلات ناویر استوکس در سه بعد و معادلات انتقال شوری و دما به روش جداسازی به هنگام می شوند. در مدل از مختصات دکارتی برای راستای افقی و از مختصات سیگما با 10 لایه برای راستای قائم استفاده شده است. شرایط مرزی اعمال شده شامل تغییرات دما، شوری و اعمال مولفه های جزر و مدیM2 ,S2, O1,K1 برای مرز باز دریا در مدل به کار گرفته شده است. همچنین پارامترهای میانگین شده ماهیانه جوی (سرعت و سرعت باد، دمای هوا، بارش، رطوبت نسبی و پوشش ابر) در مدل اعمال شده. مدل مذکور را برای مدت 5 سال در کل خلیج فارس اجرا کرده تا طی آن مشخصات فیزیکی آب مثل گرما و شوری به همراه دیگر خواص توده آب به یک چرخه پایدار برسند. سپس برای یک سال آخر بردارهای جریان سطحی در هر چهار فصل و همچنین پروفایل دما و شوری را در سه لایه رسم و با بررسی و مقایسه آنها به بررسی همرفت پخش دوگانه در تنگه هرمز پرداخته ایم.که شواهد گویای همرفت پخش دوگانه نوسانی یا پخشی در فصل زمستان است. پیش بینی های به عمل آمده توسط مدل با مشاهدات میدانی در تنگه هرمز مقایسه شده که دارای توافق بسیار خوبی هستند. ساختار لایه ای ایجاد شده توسط همرفت پخش دوگانه روی انتشار صوت در این محیط های دریایی نیز تأثیر می گذارد.

تنگه هرمز ، خلیج فارس ، مدلسازی عددی ، همرفت پخش دوگانه