حیدر لطفی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار ،گروه جغرافیای سیاسی ،گرمس
فاطمه زهرا فتح اللهی - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
مژده نصیری - دانشجوی دوره کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار

افزایش نیاز به آب در کشورهای جهان تنش هائی جدی بر سر مسئله تصاجب منابع آن بوجود آورده است . رودخانه ها یکی ازمنابع دسترسی به آب هستند . تعداد زیادی از رودخانه ها در فصای سرزمینی بیش از یک کشور جریان دارند این امر موجباتبروز اختلافاتی وسیع میان بین کشورهای حوضه آنها را فراهم آورده است . رود هیرمند یکی از این رودخانه ها می باشد که از مناطق داخلی افغانستان در کوههای بابا سرچشمه گرفته و با عبور از چند استان در داخل خاک افغانستان در نهایت به خاکایران واصل می شود . بیش از 95 درصد طول این رودخانه در داخل خاک افغانستان بوده و تنها 5 درصد آن در خاک ایرانجاری است . وقوع خشکسالی های مکرر و دوره ای ، همچنین وابستگی شدید مردم استان سیستان ایران به آب این رودخانه موجبات آنرا فراهم آورده تا حاکمان بر کابل بلحاظ ژئوپلتیک در این منطقه نسبت به کشورمان دست برتر را در اختیار داشتهبه ایران از آب هیرمند موضوع مهمی که در این رابطه همواره بعنوان خطری بالقوه Ĥ باشند . علاوه بر موضوع مربوط به تامین حقمطرح می باشد آن است که عدم توجه به موضوع تامین آب سیستان و بلوچستان احتمالا موجب در تنگنا قرارگرفتن ساکنان منطقه گشته و این امر نیز بخودی خود گسترش پدیده مهاجرت از این مناطق به مناطق مرکزی را به همراه خواهد داشت .نتیجه قطعی و محتوم این امر وقوع معضلات سیاسی و اجتماعی عمده در ایران خواهد بود . این مقاله در پی آن است که با بررسی موضوعات مربوط به آب رودخانه هیرمند ( از سرچشمه تا چاه نیمه های سیستان ) در نهایت برای مقابله با بحرانهایاحتمالی آتی در سیستان پیشنهاداتی عملی برای مواجهه با چالشهای ناشی از معضل تامین آب در منطقه سیستان ارائه دهد

کلیدی: هیرمند ، سد کجکی ، چاه نیمه ، افغانستان ، قرارداد 1351 ، خشکسالی