همایون احمدوند - دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر
محمد علی نجارپور - استادیار، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، خرمشهر
محمد اکبری نسب - دانشیار، دانشکده علوم دریایی و محیطی، دانشگاه مازندران، بابلسر
ایمان اسمعیلی پایین افراکتی - استادیار، دانشکده مهندسی برق، دانشگاه مازندران، بابلسر

اندازه گیری سرعت جریانات دریایی نقش مهمی در طراحی و اندازه گیری های مهندسی دارد. مطالعاتی که در خلیج فارس و تنگه هرمز انجام شده است به بررسی میدانی یا مدل سازی عددی جریان در این منطقه پرداخته اند. در این تحقیق با استفاده از تکنیک شبکه های عصبی مصنوعی به پیش بینی جریان های سطحی تنگه هرمز پرداخته شده است. به منظور تعیین ورودی های مدل از سری زمانی جریان های سطحی شرق و غرب این تنگه استفاده گردید و با استفاده از مدل رگرسیون خطی حوضه های موثر بر جریان های این تنگه مشخص شده است. سپس در دو حالت مختلف ورودی های شبکه عصبی تعریف گردید. حالت اول  سری زمانی حوضه های شناخته شده به عنوان ورودی شبکه عصبی در نظر گرفته شد.در حالت دیگر با استفاده از طرحواره جونز ترکیباتی از سری های زمانی شناخته شده لحاظ گردید. با مقایسه این دو حالت مشخص گردید که مدل شبکه عصبی با استفاده از طرحواره جونز، کارایی مناسبی در پیش بینی جریان های سطحی این تنگه دارد. در ادامه  به منظور بررسی بیشتر مدل شبکه عصبی، داده های جریان به ۱۶ دسته مختلف تقسیم بندی شد، طوری که در هر دسته اختلاف بین کمینه و بیشینه سرعت برابر ۰/۰۳ و میانگین هر دسته به عنوان خروجی شبکه عصبی در تظر گرفته شد. در تعیین ورودی های شبکه نیز، مشابه دو حالت ذکر شده قبل انجام شد. در این بررسی نیز نتایج نشان داد که مدل شبکه عصبی با خطای پیش بینی ۰/۲۹= RMSE جریان های سطحی را پیش بینی می کند.  

تنگه هرمز, جریانات سطحی, شبکه عصبی, طرحواره جونز