اسد کرمی - دانشگاه ایلام
علی خطیب جو - دانشگاه ایلام
محمد اکبری قرائی - دانشگاه ایلام
کامران طاهرپور - دانشگاه ایلام
مهدی سلطانی - دانشگاه تحصیلات تکمیلی ماهان کرمان

در آزمایش حاضر تاثیر اسانس هیدروالکلی گیاه داروئی شاه اسپرم (Tanacetum balsamita)، ویتامین­های E، C و آنتی­بیوتیک ویرجینیامایسین بر عملکرد، متابولیت­های سرم، صفات لاشه و جمعیت میکروبی ایلئوم جوجه­های گوشتی مورد مقایسه قرار گرفت. تعداد ۳۰۰ قطعه جوجه گوشتی مخلوط نر و ماده سویه راس-۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی به شش تیمار دارای پنج تکرار و ۱۰ قطعه در هر تکرار اختصاص داده شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: ۱) جیره پایه (شاهد)، ۲) جیره پایه به علاوه ویرجینیامایسین (۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره)، ۳) جیره پایه به علاوه اسانس هیدروالکلی شاه اسپرم (۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره)، ۴) جیره پایه به علاوه اسانس هیدروالکلی شاه-اسپرم (۴۰۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره)، ۵) جیره پایه به علاوه مکمل ویتامین E (۴۰۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره) و ۶) جیره پایه به علاوه مکمل ویتامین C (۲۰۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره). خوراک مصرفی، میانگین افزایش وزن، ضریب تبدیل خوراک و شاخص بازدهی تولید اروپائی تحت تاثیر جیره­های آزمایشی از ۴۲-۱ روزگی قرار نگرفت. رنگ گوشت (روشنی، زردی و قرمزی) ران و سینه، درصد لاشه، ران، سینه و چربی بطنی، درصد چربی و پروتئین گوشت ران و درصد چربی گوشت سینه تحت تاثیر افزودنی­ها قرار نگرفتند اما افزودن اسانس شاه اسپرم درصد پروتئین گوشت سینه را کاهش داد. مکمل ویتامین E، غلظت HDL-کلسترول سرم را در مقایسه با جیره شاهد افزایش داد درحالی که غلظت تری­گلیسرید، کلسترول کل و LDL-کلسترول سرم تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفتند. ازودن ۴۰۰ میلی­گرم اسانس شاه-اسپرم و ویتامین­های E و C جمعیت لاکتوباسیل ایلئوم را افزایش دادند درحالی که اشریشیاکلی تحت تاثیر قرار نگرفت. افزودن اسانس شاه­اسپرم تاثیری بر عملکرد و فراسنجه­های خونی نداشت اما افزودن ۴۰۰ میلی گرم اسانس شاه­اسپرم به جیره جوجه­های گوشتی، سبب افزایش جمعیت لاکتوباسیلوس ایلئومی شد. به طورکلی افزودن اسانس گیاه شاه­اسپرم در شرایط عادی پرورش، اقتصادی نیست

اسانس شاه اسپرم, جمعیت میکروبی, جوجه گوشتی, عملکرد, متابولیتهای خونی