محمد الزوقری
حسن کرمانشاهی
حسن نصیری مقدم

به منظور بررسی اثر افزودن سه سطح اسید آلی (صفر، ۱۵/۰ و ۳/۰ درصد) و سه سطح صفرای گاوی خشک شده (صفر، ۲۵/۰ و ۵۰/۰ درصد) بر عملکرد، قابلیت هضم ظاهری چربی، متابولیت های خون و ویسکوزیته شیرابه ایلئومی جوجه خروسهای گوشتی با ۵ درصد پیه تغذیه شده بودند، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و با ترتیب فاکتوریل ۳×۳ و ۴ تکرار در هر تیمار انجام گرفت. جیره های آغازین و رشد با انرژی و پروتئین یکسان به ترتیب از ۷ تا ۲۱ و ۲۲ تا ۴۲ روزگی به طور آزادانه در اختیار جوجه ها قرار گرفتند. عملکرد جوجه ها برای دوره آغازین و رشد اندازه گیری شد. برای تعیین قابلیت هضم ظاهری چربی در ۱۹ تا ۲۱ روزگی و ۴۰ تا ۴۲ روزگی، ۳ گرم اکسید کروم در کیلوگرم به جیره های آزمایشی افزوده شد. شاخص های کلسترول سرم، تری گلیسرید، لیپوپروتئین با دانسیته بالا، لیپوپروتئین با دانسیته پایین و ویسکوزیته شیرابه ایلئومی در ۲۱ و ۴۲ روزگی اندازه گیری شدند. افزودن صفرای گاوی در سن ۷ تا ۴۲ روزگی به طور معنی داری اضافه وزن بدن جوجه ها را افزایش داده و میزان ضریب تبدیل در سن ۷ تا ۲۱ روزگی در سطح ۲۵/۰درصد بهبود یافت. قابلیت هضم ظاهری چربی به طور معنی داری با افزودن صفرای گاوی و نیز با افزودن اسید آلی در سطح ۱۵/۰درصد افزایش یافت اما اثرات متقابلی بین صفرای گاوی و اسید آلی بر قابلیت هضم ظاهری چربی مشاهده نشد. تفاوت در متابولیت های خون پرندگان تغذیه شده با اسید آلی در دوره آغازین و رشد معنی دار نبود. هرچند که، افزودن اسید آلی غلظت لیپوپروتئین با دانسیته بالا را در دوره رشد افزایش داد. استفاده از مکمل ۵/۰ درصد صفرای گاوی خشک شده به طور معنی داری میزان کلسترول، تری گلیسرید، لیپوپروتئین با دانسیته بالا و لیپوپروتئین با دانسیته پایین را افزایش داد. نتایج این مطاله نشان داد که مکمل صفرای گاوی خشک شده به طور معنی داری اضافه وزن بدن را افزایش داده و به طور خطی قابلیت هضم ظاهری چربی جیره های حاوی ۵ درصد پیه را افزایش می دهد. افزودن مکمل صفرای گاوی خشک شده به جیره همچنین به طور معنی داری متابولیت های خون را تغییر می دهد.

اسید آلی, صفرای گاوی, پیه, قابلیت هضم چربی, جوجه های گوشتی