کاظم هژبری - دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه گیلان ، گیلان، ایران
رحیم رمضانی نژاد - استاد مدیریت ورزشی، دانشگاه گیلان ، گیلان، ایران
رضا شجیع - دانشگاه پیام نور

پژوهش حاضر با هدف بررسی مارپله­های دستیابی به اهداف توسعه پایدار (دستور کار ۲۰۳۰ سازمان ملل) از طریق ورزش انجام شد. در استعاره­ مارپله، پله به مثابه عواملی است که در رسیدن به اهداف نقش سرعت­دهنده دارند و مار به عنوان عوامل بازدارنده نیل به اهداف است. روش پژوهش حاضر کیفی و از نوع نظریه داده­بنیاد بود. ابتدا ۹۵ مقاله با دو کلید واژه «توسعه» و «ورزش» در ۳۰ نشریه تاییدشده از سوی وزارت علوم بررسی شدند. سپس ۱۳ مصاحبه با صاحب­نظران حوزه­های مختلف توسعه پایدار از وزارت ورزش، کمیته ملی المپیک و پارالمپیک، مرکز تحقیقات پزشکی ورزشی و اساتید دانشگاهی که به روش نمونه­گیری قضاوتی انتخاب شده بودند، انجام شد. تعداد ۷۲ کد مستقل اولیه و براساس قرابت مفهومی و معنایی بین کدها، ۲۰ مفهوم اصلی در قالب ۱۲ مقوله به عنوان مارهای مسیر دستیابی به اهداف توسعه پایدار از طریق ورزش ایران شناسایی شدند. این موانع در شش هدف دستور کار ۲۰۳۰ بررسی شدند که ورزش نقشی مستقیم در دستیابی به آن­ها دارد. همچنین پله­ها در قالب این شش هدف بررسی شدند که به ۲۶ کد، ۱۴ مفهوم و ۹ مقوله دسته­بندی شدند. به طورکلی، ورزش در دستیابی به اهداف توسعه پایدار، بیشتر با موانعی در سطح کلان (مانند یکپارچه نبودن سیاست­گذاری­ها و زیرساخت­های ناکافی) مواجه است. قوانین و آیین­نامه­ها در برخی اهداف جزو پله­ها به شمار می روند، اما بیشتر پله­ها را می­توان در سطح فردی (اشتیاق و انگیزه­های فردی و جمعیت جوان) و سطح جامعه (نهادهای مدنی) یافت.

کلید واژگان: توسعه پایدار, سهم ورزش در توسعه, ورزش برای توسعه و صلح