راضیه مهدی پوررابری - دانشجوی کارشناسی ارشد مکانیک خاک و پی
علیرضا احمدی - دانشیار دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی کرمان

بسیاری از مدل سازی های ژئوتکنیکی بدون وجود خاک غیر اشباع تحلیل می شوند، این در حالی است که مکانیک خاک غیراشباع به دلیل پیچیده بودن رفتار خاک در این وضعیت با ناشناخته های فراوانی روبه روست. با توجه به اینکه در خاک غیر اشباع فضای بین حفره ها تا حدی باآب و تا حدی با هوا پر شده است و این امر منجر به فشار آب منفذی یا مکش در خاک می شود، اندازه گیری دقیق و تفسیر مکش خاک برایدرک رفتار خاک های غیر اشباع ضروری است. مکش خاک در تمامی خاک هایی که در بالای سطح آزاد نشت قرار گرفته اند، یافت می شود و از مهم ترین پارامترهایی است که شرایط فشار رطوبت خاک های غیر اشباع را توصیف می کند. اندازه گیری آزمایشگاهی مکش خاک می تواندبرای ارزیابی کیفیت نمونه ها، تخمین در جای تنش موثر و رفتار واقعی خاک های غیراشباع بسیار مفید باشد. در این مقاله، پس از معرفی خاک های غیراشباع و اهمیت آن در کلیه شاخه های علوم زمین مانند ژئوتکنیک، معدن، کشاورزی، محیط زیست و ... به بررسی و مطالعه پارامتر بسیار مهم مکش خاک و روش های آزمایشگاهی به دست آوردن آن، پرداخته می شود. برخی از ابزار و روش هافقط برای آزمون های آزمایشگاهی مناسب هستند و برخی دیگر از این روش ها می توانند برای آزمایش در محل استفاده شوند. پس از شرح این روش ها، به کاربرد و اهمیت مکش خاک، خصوصا پارامتر ماتریس مکش در تعیین پارامترهای ژئوتکنیکی خاک اشاره می گردد.

خاک غیراشباع، مکش خاک، ماتریس مکش، روش های آزمایشگاهی