بابک نجفیان مهرآباد - دانشیار گروه معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، ایران -

رشد شهرنشینی در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه متناسب با ظرفیت های موجود آنها نبوده است بنابراین اسکان غیررسمی به پدیده قابل انتظار و دائمی در اینگونه کشورها مبدل شده است. در این مناطق، محیط کالبدی فاقد خدمات شهری مورد نیاز جهت سکونت است. این شرایط نه تنها برای مناطق دیگر شهر به عنوان یک معظل بزرگ شهری تلقی می شوند بلکه برای ساکنین آنها نیز شرایط بغرنجی را ایجاد کرده است. بنابراین هدف این تحقیق، بررسی چالش های اجتماعی موجود در محله یوسف آباد بعنوان یکی از محدوده های اسکان غیررسمی شهر تبریز و بررسی راه های بهبود کمی و کیفی شاخص های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در این سکونتگاه می باشد . روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از روش توصیفی تحلیلی است .مهمترین ابزار تحقیق پرسشنامه است و در تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها از نرم افزارهای EXCEL و SPSS و در ارایه نقشه های مورد نیاز از نرم افزار ARCGIS و برای بخش تحلیل و ارائه راهبردها از مدل های SWOT و AHP استفاده گردیده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که خدمات و امکانات محله مورد مطالعه، نسبت به میانگین شهر تبریز در سطح پایینی قرار دارد به طوری که در زمینه خدمات زیر ساختی نیز با مشکلات جدی مواجه است. بدین منظور برای رسیدن به محله ای پایدار، راهبردها و برنامه هایی به منظور بهبود کمی و کیفی شاخص های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی ارائه گردید.

سکونتگاههای غیررسمی، چالش های اجتماعی، مدل SWOT، مدل AHP، شهر تبریز.