الهام زادباقر صیقلانی - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
فاطمه السادات مجیدی - استادیار، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
مقدی خدابخشیان کنارکی - استادیار، گروه معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

خانه مامن و ماوای زندگی انسان است که علاوه بر تامین نیاز به سکون و امنیت فرد، نیازهای گوناگون روانی، زیستی و اجتماعی وی را نیز فراهم می سازد. آسایش اقلیمی که از قابلیت های مهم سکونتگاه های انسانی به شمار می آید زمانی محقق خواهد شد که پارامترهای گوناگون اقلیمی شامل شدت تابش خورشید، میزان باد، رطوبت موجود در هوا و حتی دمای محیط دارای شرایط مناسب با نیازهای فیزیکی انسان ساکن در خانه باشد. حیاط ها در خانه های مسکونی و حیاط های مرکزی در خانه های سنتی مناطق گرم و خشک از دیر باز نقش مهمی را در برآورده کردن بخش اعظمی از نیازهای روحی انسان و دستیابی به آسایش اقلیمی بر عهده داشته است. در این مطالعه نقش های کارکرد، سازماندهی فضایی، تناسبات حیاط، نور، فضای سبز، حضور آب و فضای باز و هوای آزاد به تفکیک مورد بررسی و بحث قرار گرفته اند. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد و تحلیل نتایج بر اساس روش کیفی و به کمک مقایسه و تفسیر انجام شده است. نقش حیاط در آسایش ساکنین به لحاظ روانی و فیزیکی و این مساله که ارزش حیاط در مناطق گرم و خشک برای آسایش اقلیمی ساکنین چه میزان است از سوالات اصلی این پژوهش می باشد. آنچه از مجموع نتایج برآورد می شود نقش حیاط در آسایش ساکنین به لحاظ روانی و فیزیکی بسیار مهم بوده و به جرات می توان گفت که مهمترین فضا در آسایش روانی و فیزیکی آنان است از سوی دیگر با توجه به جمع بندی مطالعات اقلیمی صورت گرفته، حیاط در مناطق گرم و خشک برای آسایش اقلیمی ساکنین بسیار با ارزش بود و حذف آن در بلند مدت منجر به بروز مشکلات روحی و روانی برای آنان خواهد شد.

حیاط مرکزی، فضاهای باز خصوصی، آسایش اقلیمی، خانه های سنتی، اقلیم گرم و خشک