آرش کاوری - شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی
مریم صفارنژاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول

کروم شش ظرفیتی و نیکل دو ظرفیتی از مهمترین آلاینده های محیط زیست میباشند، به دلیل اثرات مخرب این فلزات سنگین و مشتقاتش بر سلامتی انسان ها و بهداشت محیط، توسعه روش های جدید مبتنی بر فناوری های نوین برای حذف آن از اهمیتی فوق العاده برخوردار است. لذا این مطالعه با هدف بررسی کارایی حذف کروم و نیکل از پساب صنعتی، با استفاده از نانوذرات تیتانیوم اصلاح شده (مطالعه موردی: پساب پالایشگاه پنجم پارس جنوبی) انجام شد. به منظور بهبود عملکرد جاذب، نانوذرات تیتانیوم با گروه آمین NH۲ اصلاح شد و نتایج به دست آمده از طیف FTIR، تصویر XRD و تصویر SEM، نشان داد که گروه آمین NH۲ عملکرد نانوذرات تیتانیوم را بهبود بخشیده و موجب افزیش کارایی جذب شده است. در این راستا علاوه بر محاسبه کارایی جاذب در نرخ حذف کروم شش ظرفیتی و نیکل دو ظرفیتی، تاثیر متغیرهای مقدار جاذب، غلظت اولیه یون، pH، دما و زمان تماس بر درصد حذف یون های کروم شش ظرفیتی و نیکل دو ظرفیتی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که کارایی حذف کروم و نیکل هر دو در دمای ۳۳۸ درجه کلوین و زمان ۳۰ دقیقه بهینه، با مقدار جاذب به ترتیب (۰/۸-۰/۹) گرم و pH= ۸، از پساب صنعتی به ترتیب (۹۲/۳-۹۹/۸) درصد میرسد. به منظور تعیین ثابت سرعت فرآیند جذب، داده های آزمایشگاهی با دو مدل سینتیکی شبه درجه اول، شبه درجه دوم مقایسه شد و مشاهده گردید که جذب کروم و نیکل توسط نانوذرات تیتانیوم اصلاح شده از معادله ی شبه درجه دوم پیروی میکند. بر اساس مطالعات ترمودینامیکی، فرآیند از نوع گرماگیر و به صورت خود به خودی بوده و مقادیر آنتالپی، مثبت به دست آمد. همچنین داده های آزمایشگاهی با ایزوترم های لانگمویر، فروندلیخ و دوبینین مطابقت داده شده و مشاهده گردید که جذب تعادلی برای جاذب، منطبق بر ایزوترم لانگمویر به ترتیب R۲ = ۰/۹۹۹- ۰/۹۹۸ میباشد. لذا نانوذرات تیتانیوم اصلاح شده میتواند به عنوان یک جاذب موثر برای حذف فلزات سنگین سمی از پساب صنعتی مورد استفاده قرار گیرد.

کروم شش ظرفیتی، نیکل دو ظرفیتی، نانوذرات تیتانیوم، شرکت گاز پارس جنوبی، ایزوترم