عبدالقادیر ارازی - دانشجوی کارشناسی ارشد جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد
محمدحسن امتحانی - دانشیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد
محمدرضا اختصاصی - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد
حمید سودائی زاده

در بعضی از مناطق بادخیز و خشک کشور از جمله یزد کشاورزان در اطراف مزارع خود از گونه های درختی از جمله گز بعنوان بادشکن زنده به منظور کاهش فرسایش بادی خاک استفاده می کنند. هدف از این مطالعه بررسی تاثیر فاصله درختان گز بعنوان بادشکن زنده بر رشد و عملکرد یونجه می باشد. بدین منظور در ناحیه ای واقع در اطراف شهرستان اردکان، مزرعه ای یونجه با بادشکن های درختی گز عمود بر جهت بادهای غالب منطقه انتخاب گردید. در مراحل مختلف آزمایش نمونه برداری از خاک ( در دو دوره آبیاری ) و گیاه در فواصل 1، 4 و 7 برابرارتفاع بادشکن در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی انجام گرفت.از نمونه های خاک پارامتر رطوبت و از نمونه های گیاهی ارتفاع گیاه، وزن خشک گیاه در پلات های امتر مربعی اندازه گیری شد. مقدار مقایسه میانگین پارامتر های مورد بررسی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین سرعت باد در نقاط مذکور اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بادشکن های درختی سرعت باد را در فواصل 1و 4 و 7 و 10 برابر ارتفاع بادشکن به ترتیب 65، 44، 16و 3 درصدکاهش می دهند. میزان رطوبت نیز با افزایش فاصله از بادشکن کاهش می یابد. بیشترین میزان عملکرد مربوط به فاصله 4 برابر ارتفاع بادشکن می باشد و کمترین نیز مربوط به فاصله 1 برابر ارتفاع بادشکن می باشد که علت آن می تواند بخاطر سایه اندازی و تجمع برگ های غنی از نمک درختان گز (بعنوان بادشکن) در این فاصله باشد که باعث افزایش شوری خاک می گردند.

بادشکن، عملکرد، سرعت باد، فاصله