زرنگار اخوان - دانشجوی کارشناسی ارشد خاکشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
علیرضا فلاح - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب کرج

جذب عناصر غذایی توسط گیاهان در بسیاری از خاک‌های ایران به علت بالا بودن pH و فراوانی یون کلسیم با مشکل مواجه است. از جمله این عناصر می‌توان فسفر و عناصر ریزمغذی را نام برد. مصرف گوگرد همراه با باکتری‌های تیوباسیلوس در خاک‌های قلیا و آهکی، باعث اکسایش گوگرد و تولید اسید سولفوریک و افزایش قابلیت جذب این عناصر می‌شود. با توجه به اینکه سالانه مقادیر فراوانی گوگرد در صنایع نفت کشورمان به قیمت ارزان تولید می‌شود و دانش فنی تولید انبوه و عرضه مایه تلقیح باکتری‌های تیوباسیلوس در داخل کشور مهیا می‌باشد به منظور بررسی اثرات گوگرد و مایه تلقیح باکتری تیوباسیلوس بر افزایش قابلیت جذب فسفر و عناصر کم مصرف خاک، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد کرج واقع در ماهدشت به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار شامل 5 سطح گوگرد عنصری (200، 400، 600، 800، 1000 کیلوگرم بر هکتار) و 3 سطح تیوباسیلوس (0، 5 و 10 گرم مایه تلقیح با جمعیت 107 باکتری در گرم مایه‌تلقیح) و یک تیمار شاهد، با سه تکرار در سال 88-89 به اجرا در آمد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که با کاهش pH خاک و افزایش قابلیت جذب عناصر ریزمغذی و فسفر، وزن خشک گیاه و ارتفاع بوته نیز افزایش معنی‌داری یافت. وزن خشک گیاه و ارتفاع بوته و غلظت فسفر، آهن، روی، مس و منگنز جذب شده توسط گیاه در مقایسه با شاهد به ترتیب 3/47، 223، 5/73، 169،315، 257، 5/62 درصد افزایش یافت

باکتری، تیوباسیلوس، کلزا، قابلیت جذب عناصر، مایه تلقیح