نصرت اله نجفی - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Univ. of Tabriz, Tabriz, Iran
شهاب محمودی - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Univ. of Tabriz, Tabriz, Iran
عادل ریحانی تبار - Dept. of Soil Sci., College of Agric., Univ. of Tabriz, Tabriz, Iran

با توجه به مقدار کم مواد آلی در اغلب خاک های زیر کشت ایران و بروز تنش خشکی در گیاهان بر اثر کمبود بارندگی، استفاده از کمپوست لجن فاضلاب برای افزایش مواد آلی خاک و بهبود حاصل خیزی خاک، افزایش تحمل گیاهان در برابر کم آبی و بهبود عملکرد توصیه شده است. لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر سطوح رطوبت خاک و کمپوست لجن فاضلاب بر شاخص کلروفیل برگ و برخی ویژگی های رشد گیاه یونجه در شرایط گلخانه ای انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و دو عامل شرایط رطوبت خاک در سه سطح (۰.۳۴FC-۰.۵۰FC، ۰.۵۶FC-۰.۷۵FC و ۰.۸۱FC-FC) و کمپوست لجن فاضلاب در چهار سطح (صفر، ۱۵، ۳۰ و ۶۰ گرم بر کیلوگرم خاک) انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح رطوبت خاک بر شاخص کلروفیل برگ به میزان کمپوست لجن فاضلاب بستگی دارد. کمبود آب در خاک موجب کاهش معنی دار وزن خشک بخش هوایی و ریشه و ارتفاع بوته شد (۰۱/۰>P). بخش هوایی یونجه نسبت به تنش کمبود آب حساس تر از ریشه بود. مصرف ۱۵ و ۳۰ گرم کمپوست لجن فاضلاب بر کیلوگرم خاک موجب افزایش معنی دار شاخص کلروفیل برگ، وزن خشک بخش هوایی و ریشه، ارتفاع بوته و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه شد (۰۱/۰>P). اثر متقابل سطوح رطوبت خاک و کمپوست لجن فاضلاب بر شاخص کلروفیل برگ، وزن خشک بخش هوایی و ریشه، ارتفاع بوته و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه معنی دار بود (۰۱/۰>P). بیشترین وزن خشک بخش هوایی و ریشه، ارتفاع بوته و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه با مصرف g/kg ۳۰ کمپوست لجن فاضلاب در شرایط رطوبتی ۰.۸۱FC-FC مشاهده شد. همچنین، نتایج نشان داد که مصرف ۳۰ گرم کمپوست لجن فاضلاب در کیلوگرم خاک، باعث کاهش اثر تنش کمبود آب بر گیاه یونجه گردید

Soil water, Drought stress, Sewage sludge compost, Alfalfa growth, آب خاک, تنش خشکی, کمپوست لجن فاضلاب, رشد یونجه