مهدی جسوری - دانشگاه تبریز، دانشگاه کشاورزی، گروه علوم دامی- ژنتیک و اصلاح نژاد دا
صادق علیجانی
نصراله پیرانی

در این مطالعه برای برآورد اجزای واریانس و وراثت‌پذیری صفات مورد بررسی، از رکوردهای مربوط به سه شکم اول تعداد 254833رکورد، که در خلال سال‌های 1378 تا 1387 توسط مرکز اصلاح نژاد کشور تهیه شده بود، استفاده گردید. صفات مورد مطالعه شامل رکوردهای تصحیح شده بر اساس 305 روز تولید و دو بار دوشش در روز برای تولید شیر، مقدار و درصد چربی و مقدار و درصد پروتئین بود. مقادیر وراثت‌پذیری‌ها با استفاده از مدل حیوانی تک صفتی و روش حداکثر درست‌نمایی محدود شده با الگوریتم میانگین اطلاعات بعنوان الگوریتم جدید و متداول در سطح جهان، و مقادیر انواع مولفه‌های واریانسها بدست آمده از نرم افزار AI-REMLF90 برآورد شدند. در این تحقیق اثر سال-فصل-گله بعنوان اثر ثابت، اثر سن در موقع زایش بعنوان متغیر کمکی و اثر ژنتیک افزایشی حیوانات بعنوان اثر تصادفی مورد استفاده قرار گرفتند. دامنه مقادیر وراثت‌پذیری بدست آمده برای رکوردهای سه شکم اول صفات مورد بررسی به ترتیب 13/0 تا 26/0 برای تولید شیر، 10/0 تا 17/0 برای مقدار چربی، 14/0 تا 19/0 برای درصد چربی، 21/0 تا 15/0 برای مقدار پروتئین و 14/0 تا 29/0 برای صفت درصد پروتئین محاسبه گردید. نتایج این تحقیق روند کاهشی مقدار وراثت‌پذیری با افزایش دوره های شیرواری را نشان می‌دهد. هدف اصلی این مطالعه برآورد مولفه های واریانس و وراثت‌پذیری برخی صفات مهم اقتصادی با استفاده از رکوردهای سه شکم اول گاوهای هلشتاین ایران، روش حداکثر درست‌نمایی محدود شده با الگوریتم میانگین اطلاعات و مدل حیوانی تک صفتی بود.

واژه های کلیدی: حداکثر درست‌نمایی محدود شده با الگوریتم میانگین، گاوهای هلشتاین ایران، مولفه‌های واریانس‌، وراثت‌پذیری