زهراسادات بخت شاهی دیزگاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد
مهدی علیزاده - اعضا هیئت علمی گروه باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
اسماعیل سیفی
کامبیز مشایخی

فندق از گونه های خزان دار بوده که بذور آن بدلایلی همچون پوشش سخت بذر، وجود رکود درونی و نیز وجود نیاز سرمایی در یک مدت زمان طولانی جوانه ‌دار شده و جوانه‌ زنی آن به‌ طور نامنظم و غیر‌یکنواخت صورت می گیرد. وجود چنین مشکلاتی باعث تاخیر یا کند شدن برخی از برنامه های بهنژادی فندق شده که با ازدیاد جنسی مرتبط می باشند. پژوهش حاضر، با هدف رفع مشکلات فوق و بهبود جوانه زنی فندق به کمک تیمارهای شیمیایی و چینه سرمایی طراحی و اجرا گردید. مغز چهار رقم فندق (فرتیل، سگورب، روند، و رقم گرد) استخراج و قبل از جوانه‌زنی جهت رفع خفتگی، با جیبرلین (100 ، 200 میلی‌گرم در لیتر)، پوترسین ( 01/0 ، 1/0 میلی‌مولار) و تیورا (1000 ، 2000 میلی‌گرم در لیتر) تیمار گردیده و سپس به مدت 0، 2 و 4 ماه در شرایط سرمادهی مرطوب (C°5 ) قرار گرفتند. مشاهدات نشان دهنده اثر مثبت هردو غلظت استفاده شده جیبرلین و سرمادهی در بهبود جوانه زنی می باشد. بالاترین سرعت(586/3) و درصد جوانه زنی( 0/55) در بذور تیمارشده با 200 میلی گرم در لیتر جیبرلین مشاهده شد. پوتریسین و تیورا تاثیر ناچیزی بر رفع رکود داشته و از این نظر با بذور تیمار نشده یا شاهد از نظر آماری اختلاف نداشتند. به طورکلی نتایج این پژوهش پیشنهاد می کند که نیاز سرمایی بذور فندق بیش از سه ماه بوده و استفاده از جیبرلین به تنهایی یا در ترکیب با چینه سرمایی جهت تسریع در جوانه زنی بذور فندق مفید می باشد.

فندق، جوانه‌زنی، سرمادهی، رکود (خفتگی)