محمدرضا مثنوی - دانشیار گروه طراحی محیط زیست، دانشگاه تهران
نیلوفر خلیقی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط زیست
فاطمه مرتضی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی طراحی محیط زیست دانشگاه تهران

پیشرفت سریع تکنولوژی پس از انقلاب صنعتی، در کنار ارتقای سطح زندگی بشر زیان های جبران ناپذیری را به محیط زیست وارد آورده است. تخریب مداوم منابع طبیعی، افزایش آلودگی های زیست محیطی، عدم توزیع مناسب منابع، رشد صنعتی و اقتصادی از جمله مسائلی هستند که در طی روند صنعتی شدن جوامع سبب جدا شدن انسان از طبیعت و قرار دادن آن در مسیری ناپایدار و مقصدی مبهم شده اند. صنایع در کنار تامین نیاز های بشر و ایجاد رفاه بیشتر، تاثیرات نامطلوبی نیز از لحاظ جنبه های زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فضایی ایجاد کرده که در منظر نازیبا و محیط زیست تخریب شده بروز پیدا می کند. بر اساس نگرش طراحی اکولوژیک اکوپارکهای صنعتی و بر طبق مبانی بوم شناسی سیمای سرزمین ، ساختار صنعتی را می توان مانند یک اکوسیستم پنداشت که در تعامل با اکوسیستم پیرامون خود دارای ساز وکار جریان ماده و انرژی و اطلاعات است. در این میان هماهنگی ساختار و عملکرد سامانه ها در بستر صنعتی با شرایط اکولوژیکی و سیستم های طبیعی محیط پیرامون و در نظر گرفتن رویکرد توسعه پایدار در امر طراحی، سبب پایداری و پویایی اکوسیستم های صنعتی خواهد بود. در عین حال طراحی اکوپارک صنعتی سبب ارتقای کیفیت منظر و محیط آن برای کارکنان و ساکنین منطقه از طریق کاهش انتشار آلاینده ها و مصرف انرژی، تلطیف هوا و تولید اکسیژن، راندمان بالا، اشتغال‌زایی و نیز خلق منظری زیبا و کاربردی می شود. در این مقاله، سعی خواهد شد تا استراتژی های طراحی اکولوژیک محیط و منظر کارخانه تولید فولاد به منظور ارتقای کیفیت زندگی و کاهش آلودگی محیطی و بصری در محیط اصلی کارخانه و محیط اطراف آن ارائه شود.

طراحی اکولوژیک، اکوپارک صنعتی، کارخانه تولید فولاد، آلودگی های زیست محیطی