اثر حذف برگ در مرحله گرده افشانی آفتابگردان(Helianthus annuus L.) بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سطوح مختلف تراکم بوته و تاریخ کاشت

تغییر در سایه انداز گیاهی به منظور ایجاد وضعیتی که در آن تاج پوشش بتواند حداکثر نور لازم را برای انجام فتوسنتز دریافت کند، یکی از راه های افزایش تولید گیاهان زراعی می باشد. به همین منظور و همچنین برای تعیین اثر اندازه منبع بر اندازه مخزن و نقش مواد ذخیره ای ساقه در پر شدن طبق در شرایط کاهش فتوسنتز جاری گیاه، یک آزمایش مزرعه ای به صورت کرت های دوبار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج در سال ۱۳۸۵ اجرا شد. عامل تاریخ کشت در سه سطح شامل ۳۰ خرداد ماه، ۲۰ تیر ماه و ۱۰ مرداد ماه در کرت های اصلی، عامل تراکم در چهار سطح شامل ۶ ،۸، ۱۰ و ۱۲ بوته در مترمربع در کرت های فرعی و حذف برگ در سه سطح شامل بدون حذف برگ، حذف نصف برگ ها از پایین بوته و حذف یک در میان برگ ها از بالا در کرت های فرعی فرعی. نتایج نشان داد که تاریخ کاشت، تراکم بوته و حذف برگ اثر معنی داری در سطح ۱% بر عملکرد دانه، تعداد دانه پر و پوک و تعداد کل دانه داشت. در حالیکه اثر متقابل تراکم بوته × تاریخ کاشت بر صفات مزبور و اثر متقابل حذف برگ × تاریخ کاشت بر عملکرد، تعداد کل دانه، وزن هزار دانه، معنی دار نگردید، ولی بر تعداد دانه پر در مترمربع و تعداد دانه خالی در سطح ۵% معنی دار گردید. با افزایش تراکم بوته عملکرد دانه در نتیجه افزایش تعداد دانه در واحد سطح افزایش یافت به طوری که تراکم ۱۲ بوته در مترمربع با عملکرد ۲۵۳۸ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. در مجموع تحقیق حاضر نشان داد که میزان عملکرد دانه به سطح فتوسنتزکننده وابسته بود، اما اثر برگ های پایین بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه کمتر از حذف یک در میان برگ ها از بالا بود.

کلیدواژه ها:

Sunflower ، Sowing date ، Planting density ، Defoliation ، Grain yield ، Yield components ، Oil percentage. ، آفتابگردان ، تاریخ کاشت ، تراکم بوته ، حذف برگ ، عملکرد دانه ، اجزاء عملکرد ، درصد روغن ، درصد پروتئین.