علیرضا خواجه شاهکوهی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان
مسعود مدانلو جویباری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان
رضا صمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان

      نوسازی شهری به عنوان یکی از راهکارهای تدبیری در مواجه با فرسودگی پهنه­ بافت­های فرسوده می­باشد که در پی نگاه صرفا کالبدی نتایج کمابیش مشابه با سایر طرح­های توسعه شهری را حاصل می­نماید. بر این اساس سرمایه اجتماعی با شامل شدن ارزش­هایی چون اعتماد و مشارکت و همبستگی در پهنه سکونتی، مفهومی است که در فرآیند نوسازی شهری در دهه­های اخیر اهمیتی ویژه یافته است. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین سرمایه اجتماعی با الگوی مداخلات کالبدی و انگیزه تداوم سکونت از یک سو و نوع و میزان رابطه میان سرمایه اجتماعی با افزایش مشارکت و سرعت در اجرای طرح­های نوسازی شهری می­باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر مبنای راهبرد پیمایشی می­باشد. اطلاعات حاصله از طریق پرسشنامه در بین ۱۴۳ خانوار ساکن در کردمحله شهر جویبار گردآوری و با آزمون­های آماری کای اسکوئر و ضریب همبستگی پیرسون و کای دو (دو طرفه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج  نشان می­دهد که مداخلات کالبدی در محیط­های زندگی عاملی در جهت ارتقای سرمایه اجتماعی ساکنان است که با مقدار کای اسکوئر ۰۵۶/۶۳ در سطح معناداری ۹۹ درصد رابطه مورد تایید قرار گرفته و همچنین انگیزه تداوم سکونت نیز موجب افزایش سرمایه اجتماعی در بافت خواهد گردید که این رابطه با مقدار کای اسکوئر ۰۸۳/۶۷ در سطح معناداری ۹۹ درصد به اثبات رسیده است. در این راستا پیشنهاد می­گردد که متناسب با پتانسیل­ها و نیازهای محله، الگوهای مداخلات کالبدی اولیه و تقویت انگیزه تداوم سکونت صورت گیرد و در پی آن ارتقاء سرمایه اجتماعی که منجر به افزایش مشارکت و سرعت عمل در  طرح­های نوسازی شهری می­گردد، استفاده نمود.

نوسازی شهری, سرمایه اجتماعی, بافت فرسوده, کرد محله جویبار