احمدرضا جبله - گروه تولید و بهره برداری آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
سید علی اکبر هدایتی - نویسنده مسئول، گروه تولید و بهره برداری آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
سعید گرگین - گروه تولید و بهره برداری آبزیان، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
حسن رضائی - گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.
محمد هرسیج - گروه شیلات، دانشکده علوم منابع طبیعی، دانشگاه گنبد، گنبد، ایران

پساب خروجی از مزارع پرورش ماهی مقادیر بالایی از نیترات و فسفات دارند. در مطالعه حاضر حذف نیترات و فسفات از پساب مزارع آبزیان توسط جاذب نانوسیلیس اصلاح شده با پوکه معدنی مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور جاذب مورد نظر در شرایط آزمایشگاهی به ۲۵۰ میلی لیتر پساب (با غلظت ۵۰% و ۱۰۰%) اضافه شد (دوز جاذب ۰۱/۰، ۰۵/۰، ۱/۰، ۵/۰ و ۱ گرم بر لیتر). قبل از شروع آزمایش غلظت نیترات و فسفات موجود در پساب اندازه گیری شد. طبق نتایج بیشترین میزان حذف نیترات و فسفات در دوز ۵/۰ گرم بر لیتر به عنوان دوز بهینه انتخاب شد به طوری که در غلظت های بالاتر از این مقدار راندمان حذف نیترات و فسفات کاهش یافت، دلیل این امر این است که مکان های فعال در دسترس در دوزهای بالاتر از ۵/۰ گرم کاهش می یابد. در این آزمایش زمان بهینه تماس جاذب با آلاینده ۴۵ دقیقه به دست آمد. به نظر می رسد نانوسیلیس اصلاح شده با پوکه معدنی توانایی بالایی (راندمان ۸۶%) برای حذف نیترات و فسفات از پساب پرورش آبزیان را دارد و می توان در پالایش پساب خروجی از مزارع آبزیان قبل از استفاده مجدد در سیستم برگشتی یا قبل از ورود به محیط زیست مورد استفاده قرار گیرد.

پساب آبزی پروری, حذف نیترات و فسفات, نانوسیلیس, پوکه معدنی