سید مهدی سجادی - دانشجوی دکتری، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
محمد جواد عنایتی راد - استادیار، دانشکده الهیات، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
وحیده فخار نوغانی - استادیار، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
سید حسین سید موسوی - دانشیار، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

نورمن گیسلر اعتقاد دارد که دلیل گذار خدای ادیان ابراهیمی از هیات تثلیثی به بلندای احدیت و صمدیت در قرآن، نفوذ اندیشه فلوطینی در آن بوده و همین امر سبب پیدایش گسست و ناپیوستگی توحیدی میان کتاب مقدس و قرآن شده است. وی از یک سو اندیشه بساطت مطلق ذات الهی را اندیشه ای فلوطینی و وارداتی در قالب واژگان احد و الصمد به قرآن می داند و از سوی دیگر رابطه صفات و ذات را ناگزیر از وقوع کثرت و نفی بساطت مطلق پنداشته است. در این مقاله ابعاد انتقادهای گیسلر از منظر حکمت صدرایی بررسی و به جای ادعای وارد کردن یا تحمیل بساطت بر آیات قرآن بر استنباط بساطت ذات الهی از طریق تحلیل فلسفی صفات الهی، همچون غنای مطلق، کمال مطلق، عدم محدودیت و زوال ناپذیری ذات الهی، به نفی همه انواع ترکیب من جمله ترکیب صفات و ذات و اثبات بساطت ذات الهی تاکید شده است.

تحلیل فلسفی صفات, حکمت صدرایی, مبنای قرآنی بساطت, نفی ترکیب ذات, نورمن گیسلر