سیامک نادری - دانش جوی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی دانش گاه آزاد اسلامی واحد فسا، ایران.

مرصادالعباد اثری عرفانی است که از امهات آثار منثور زبان فارسی بشمار می رود و نظایر آن در میان کتب صوفیانه انگشت شمار است. به اعتراف خود نویسنده، او هنگام تحریر اول و دوم این اثر سی سال آوارگی در محیط آسیای صغیر و مصر و روم را پشت سر گذارده که این محیط به زعم تاریخ نگاران و پژوهش گران مولد و پای گاه اندیشه ها و اساطیر مانویان و گنوستیک ها بوده که با توجه به آن چه در مرصادالعباد می بینیم، دور از ذهن نمی نماید که نجم الدین رازی در این محیط با اساطیر ایشان آشنا گردیده باشد؛ چنان که خود بطور دایم در مرصادالعباد به آشنایی با تفکرات ایشان و فرقه های زیر مجموعه ایشان از جمله اسماعیلیه، اباحیه، ملاحده و تناسخیه اشاره می کند. برطبق همین امر، این مقاله در صدد برآمده که شباهت برخی چهارچوب های داستانی مرصادالعباد را با اساطیر مانویان و گنوستیک ها نشان دهد.

مانی مانویت مرصادالعباد نجم الدین رازی گنوستیک اسطوره عرفان شجره اساطیر آفرینش کهن الگو