سمانه پیش قدم - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی بیرجند

خارشتر یکی از گیاهان دارویی و مهم است که پراکنش وسیعی در ایران دارد. اطلاع از میزان تنوع ژنتیکی و روابط موجود بین ژنوتیپ ها کمک بزرگی در جهت ژرم پلاسم و برنامه های اصلاحی در گیاهان مختلف می کند. در این پژوهش در ابتدا ۲۷ اغازگر RAPD برای غربالگری اولیه ۲۲ ژنوتیپ جمع آوری شده خارشتر مورد استفاده قرار گرفت، که در نهایت ۱۹ آغازگر باندهای واضح و چندشکلی بالایی نشان دادند. از مجموع ۱۹ آغازگر PAPD بکار رفته در این تحقیق، تعداد ۲۲۸ نوار که از وضوح بالایی برخوردار بوده واندازه طول آنها بین ۱۰۰ تا ۲۰۰۰ جفت باز بودند شمارش شدند و ۱۰۰ درصد چند شکل بودند. بیشترین تعداد قطعات تکثیر شده مربوط به آغازگر OPAB۱۹ با ۱۷ قطعه و آغازگرهای OPA۱۸, OPA۱۰, OPA۰۵, OPC۱۹, OPAB۰۴ و OPB۲۰ کمترین تعداد قطعات تکثیر شده ۱۱ نوار بوده است با توجه به داده های نشانگر RAPD میانگین محتوای چندشکلی pic بدست آمده ۰/۳۲۴۵ برآورد گردید. در گروه بندی انجام شده به روش تجزیه خوشه ای اکوتیپ های مورد مطالعه به ۵ گروه تقسیم بندی شدند. موقعیت اکوتیپ ها در خوشه با پراکنش جغرافیایی انها تطابق داشت. این نتایج نشان می دهد که خارشتر دارای تنوع ژنتیکی بالایی است و نشانگرRAPD به خوبی ژنوتیپ های خارشتر رابراساس توزیع جغرافیایی و تشابهات اقلیمی از هم تفکیک نمود. آگاهی از این تنوع ژنتیکی می تواند اصلاحگران رادر برنامه های اصلاحی به خصوص دورگیری بین اکوتیپ های دور، مطالعات تکاملی و طبقه بندی یاری نماید.

خارشتر، تجزیه خوشه ای، محتوای اطلاعات چندشکلی