بتول حسن زاده - کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی، گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان
احمد عباس نژاد - دانشیار بخش زمین شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان

      دشت نوق با حدود ۳۶۰۰ کیلومتر مربع وسعت در جنوب شرق ایران و غرب استان کرمان واقع شده است. موقعیت جغرافیایی آن بین ۳۰ درجه و ۶۱ دقیقه تا ۳۱ درجه و ۲۳ دقیقه عرض شمالی و ۵۵ درجه و ۳۲ دقیقه تا ۵۶ درجه و ۰۳ دقیقه طول شرقی قرار دارد. هدف این مطالعه، تعیین منشا و ارزیابی نقش فرآیندهای تاثیرگذار بر کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی بخش میانی دشت نوق واقع در غرب استان کرمان است. بدین منظور ۲۲ نمونه آب زیرزمینی از چاه های بهره برداری برداشت گردید. نقشه های هم غلظت و تحلیل های آماری ( آنالیز مولفه اصلی و آنالیز خوشه ای) روی این نمونه ها انجام شد. سپس غلظت فلزات سنگین(Mo، Ni، Fe، Mn، Pb، و Ag)، یون های اصلی ( Na+، Ca۲+، Mg۲+، Cl-،  SO۴۲-و HCO۳– ) به علاوه  EC  وpH  در صحرا سنجش شد. غلظت فلزات سنگین همراه با سایر یون ها و بعضی عناصر دیگر به طریق ICP-MS تعیین شد. به منظور شناسایی فرآیندهای تاثیر گذارنده نقشه های هم غلظت ترسیم و تفسیر گردیدند، شاخص های اشباع شدگی نمونه ها نسبت به هالیت، کلسیت، آراگونیت، دولومیت و ژیپس محاسبه و مورد ارزیابی قرار گرفتند و همچنین نمایه های کلروآلکان نمونه ها تعیین شدند. بر اساس موارد فوق مشخص گردید که فرآیندهای تبخیر آب، انحلال تبخیری ها، رسوب گذاری کلسیت و ژیپس، اکسید شدن سولفیدها، واجذب بعضی از فلزات سنگین، اثر اشتراک یونی، هیدرولیز سیلیکات ها و تبادل یونی کمابیش در این سفره آب زیرزمینی صورت گرفته و بر کیفیت آب تاثیر گذاشته اند. 

آب زیرزمینی, آزمون مولفه اصلی, آنالیز خوشه ای, شاخص اشباع شدگی, هیدروژئوشیمی