جواد فتاحی مقدم - گروه فیزیولوژی و فناوری پس از برداشت، پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر
ابوذر هاشم پور - گروه فیزیولوژی و فناوری پس از برداشت، پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر
یوسف حمید اوغلی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت
رضا فتوحی قزوینی - گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت

حفظ کیفیت میوه با استفاده از تیمارهای فیزیکی به جای شیمیایی هدف برخی پژوهشگران و مطلوب مصرف کنندگان است. در این پژوهش، اثر تیمار دمایی بر ترکیبات زیست فعال و ظرفیت آنتی اکسیدانی گوشت و پوست میوه ی دو رقم پرتقال خونی مورو و سانگینلو در مرحله پس از برداشت بررسی شد. میوه ها با دمای °C ۱۲ (یک هفته)، °C ۲۰ (سه روز) و °C ۳۰ (دو روز) پیش تیمار شدند و سپس به مدت ۶۰ روز در انبار با سردخانه با دمای °C ۵ و رطوبت ۸۵ درصد قرار داده شدند. بعلاوه یک گروه از میوه های پیش تیمار نشده در همان شرایط سردخانه به عنوان شاهد و گروهی دیگر در انبار معمولی قرار داده شدند. سپس ترکیبات زیست فعال و ظرفیت آنتی اکسیدانی میوه ها طی روزهای صفر، ۳۰ و ۶۰ اندازه گیری شد. نتایج نشان داد میزان فنل کل گوشت میوه های تیمار دمایی شده تا روز ۳۰ انبارداری در مقایسه با شاهد افزایش نشان داد ولی در پایان انبارداری میزان آن به پایین تر از تیمار شاهد رسید. میزان فلاونوئید کل نیز در پاسخ به تیمارهای دمایی نسبت به شاهد افزایش یافت. تیمارهای دمایی روی میزان آسکوربیک اسید و کاروتنوئید کل تاثیر معنی داری نداشت، ولی میزان آنتوسیانین کل و ظرفیت آنتی اکسیدانی را نسبت به شاهد افزایش داد. حداکثر میزان آنتوسیانین در ارقام مورو و سانگینلو به ترتیب با مقدار ۲۳/۳ و ۵۷/۱ میلی گرم در لیتر در دمای °C ۳۰ مشاهده شد. در مجموع، می توان استفاده از تیمار دمایی °C ۳۰ (برای دو روز) را برای حفظ و یا افزایش ترکیبات زیست فعال پرتقال های خونی طی انبارداری توصیه کرد.

انبارداری, تیمار دمایی, ظرفیت آنتی اکسیدانی, مرکبات