کریم گرامی - بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجانغربی
حسین بهفر - هیات علمی گروه مهندسی بیوسیستم دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
بهاره جمشیدی - هیات علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
شهین زمردی - بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

اندازهگیری شاخص های کیفی محصولات کشاورزی به روش های غیر مخرب با توجه به ارزش اقتصادی آنها و هزینهبر بودن نهادههای مختلف برای تولید آنها، یک الزام بسیار اساسی است. از بین روش های غیرمخرب مختلف، روشهای طیفسنجی نوری بهعلت کاربرد آسان و سریع از اهمیت بیشتری برخوردارند. در این پژوهش روش طیفسنجی Vis-NIR (۴۰۰ تا ۹۰۰ نانومتر) بهمنظور پیش بینی مقادیر مشخصههای کیفی پرتقال رقم تامسون مورد استفاده قرار گرفت. برخی از ویژگیهای فیزیکوشیمیایی پرتقال از جمله ابعاد، وزن، وزن حجمی، مواد جامد قابل حل (SSC)، اسید قابل تیتر (TA)، و pH و شاخصهای نسبت SSC/TA و BrimA تعیین شدند. طیفهای Vis-NIR با استفاده از روش های مختلف هموارسازی و نرمال سازی و ترکیب آنها پیش پردازش شدند. نتایج نشان داد که طیفسنجی Vis-NIR با پیشپردازش های فیلتر میانه و تصحیح پراکنش افزاینده میتواند به خوبی TSS (۹۸۳/۰rp=) و pH (۹۷۲/۰rp=) پرتقال رقم تامسون را پیش بینی کند. همچنین این روش در ترکیب با پیشپردازش های فیلتر میانه و تصحیح پراکنش افزاینده توانست با نتایج قابل قبولی TA (۷۷۱/۰rp=) و شاخص BrimA (۸۶۵/۰rp=) پرتقال رقم تامسون را پیشبینی کند. شاخص SSC/TA (۸۲۹/۰rp=) نیز با استفاده از روش طیفسنجی Vis-NIR و پیشپردازش های فیلتر میانه و تصحیح پراکنش افزاینده با نتایج قابل قبولی پیشبینی شد. بنابراین روش طیفسنجی Vis-NIR بهعنوان یک روش غیرمخرب می تواند در بررسی کیفی پرتقال رقم تامسون مورد استفاده قرار گیرد.

طیف سنجی نوری, حداقل مربعات جزئی, مرئی-مادون قرمز نزدیک, پیش پردازش