لیلا متقی نیا - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
جبراییل رزمجو - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

بید سیب­زمینی، Phthorimaea  operculella Zeller از مهم­ترین آفات سیب­زمینی است که با تغذیه از برگ، ساقه و غده سیب­زمینی سبب ایجاد خسارت می­شود. نوع کود مصرفی ممکن است جمعیت آفات تغذیه کننده از گیاه را تحت تاثیر قرار دهد. در این تحقیق تاثیر کاربرد کودهای آلی شامل ورمی­کمپوست، اسید هیومیک، مخلوط ورمی­کمپوست و اسیدهیومیک ونانوکامپوزیت بیوارگانیک روی ویژگی­های زیستی بید سیب­زمینی مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش­ها روی برگ سیب زمینی رقم اگریا و در اتاقک رشد انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده، اغلب پارامترهای زیستی بید سیب­زمینی به طور معنی­داری تحت تاثیر کوددهی قرار گرفت. کم­ترین طول دوره لاروی­ بید سیب­زمینی در تیمار شاهد و بیش­ترین طول آن در تیمارهای اسید هیومیک و نانوکامپوزیت بیوارگانیک به دست آمد. طول عمر حشرات کامل نر از ۲۱/۱۰ تا ۶۸/۱۸ روز و طول عمر ماده­ها از ۹۴/۱۲ تا ۲۰/۲۳ روز در تیمارهای مختلف متغیر بود. ماده­های این آفت کم­ترین زادآوری کل را در تیمار اسید هیومیک داشتند. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) بید سیب­زمینی در تیمارهای مختلف بین ۰۹۶/۰ تا ۱۱۹/۰ برروز در نوسان بود. اندازه­گیری تعداد تریکوم برگ تیمارهای مختلف نشان داد که بیش­ترین تراکم تریکوم­ها مربوط به تیمار اسید هیومیک بود. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که اسید هیومیک توانایی بیش­تری برای کاهش جمعیت بید سیب­زمینی دارد و می­توان از آن در برنامه­های مدیریت تلفیقی این آفت مهم استفاده کرد.

بید سیب زمینی, ورمی کمپوست, اسید هیومیک, نانوکامپوزیت بیوارگانیک, ویژگی های زیستی