سمانه پورسعید - ۱. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، باشگاه پژوهشگران جوان، رشت، ایران
بهرام فلاحتکار - ۲. گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه گیلان، صومعه سرا، گیلان
ایرج عفت پناه - ۳. مرکز تکثیر و بازسازی ذخایر ماهیان دریایی شادروان دکتر یوسف پور، سیاهکل، گیلان

این مطالعه با هدف بررسی اثر پنج رژیم نوری مختلف بر مراحل رشد و نمو جنینی، بازماندگی و درصد تفریخ تخم تاسماهی ایرانی صورت گرفت. جهت انجام این مطالعه، پنج رژیم نوری شامل ۲۴ ساعت تاریکی (۰۰L:۲۴D)، ۸ ساعت روشنایی: ۱۶ ساعت تاریکی (۰۸L: ۱۶D)، ۱۲ ساعت روشنایی: ۱۲ ساعت تاریکی (۱۲L:۱۲D)، ۱۶ ساعت روشنایی: ۸ ساعت تاریکی (۱۶L:۰۸D) و ۲۴ ساعت روشنایی (۲۴L:۰۰D) با سه تکرار برای هر تیمار در نظر گرفته شد. اختلاف معنی داری در مراحل بلاستولا، گاسترولا و نورولا مشاهده شد. همچنین اختلاف معنی داری در میزان تفریخ، تلفات و تخم های قارچی بین تیمارها وجود داشت. کمترین میزان قارچ زدگی نیز در تاریکی مطلق (۲/۰±۴/۲) و بیشترین در تیمار۱۲L:۱۲D (۲/۱±۱/۱۴) مشاهده شد. بالاترین درصد تلفات در تیمار  ۱۲L:۱۲D(۴/۱±۴/۳۸)و کمترین در۱۶L:۰۸D (۹/۰±۹/۱۰) مشاهده شد. بیشترین درصد تفریخ در تیمارهای ۱۶L: ۰۸D (۹/۳±۸/۸۸) مشاهده شد که اختلاف معنی داری با سایر تیمارها داشت. جنین های که تحت تاثیر رژیم نوری ۱۲L:۱۲D و  ۰۸L: ۱۶D قرار داشتند زودتر از سایر تیمارها تفریخ شدند (۷ روز بعد از لقاح) با این حال تفریخ انبوه لاروها در تیمار ۱۶L:۰۸Dنه روز بعد از لقاح مشاهده شد. جنین های که تحت تاثیر تاریکی مطلق قرار داشتند در زمان تفریخ اندازه کوچکتری داشتند و مساحت کیسه زرده و بدن آنها در مقایسه با سایر تیمارها کمتر بود. بنابراین با توجه به تلفات کم در طول دوره انکوباسیون و درصد بالای تفریخ،  رژیم نوری۱۶L:۰۸D  و  یا تاریکی مطلق بسته به زمان تفریخ انبوه، انرژی در دسترس و ارزان و کیقیت لارو استحصالی، برای انکوباسیون تخم تاسماهی ایرانی پیشنهاد می شود.

تاسماهی ایرانی, تخم, شاخص های انکوباسیون, رژیم های نوری