امیرحسین کلانتری - MSc. Department of Civil Engineering, Faculty of Engineering, Eqbal Lahoori Institute of Higher Education, Mashhad, Iran
اسماعیل آیتی - Ph.D. Professor, Department of Civil Engineering, Faculty of Engineering, Eqbal Lahoori Institute of Higher Education, Mashhad, Iran
حمید رسولی پور - MSc. Department of Civil Engineering, Faculty of Engineering, Eqbal Lahoori Institute of Higher Education, Mashhad, Iran

زمینه و هدف: تکلیف ثانویه رانندگان، به طور مشخص استفاده از تلفن همراه حین رانندگی عاملی است که سالانه باعث مصدومیت و کشته شدن هزاران کاربر راه می شود. هدف این پژوهش تعیین میزان حواس پرتی رانندگان در راه های درون شهری مشهد با تمرکز بر استفاده از تلفن همراه با استفاده از یک مطالعه مشاهداتی است. روش کار: یک مطالعه مقطعی پس از استخراج داده های مربوط به راه های درون شهری مشهد در طول ۳ ماه و در ۱۷ سایت بازرسی و ۴۲ راه اصلی و فرعی بر روی تکلیف ثانویه رانندگان مشهدی انجام گرفت و نتایج با استفاده از آزمون مربع کای پیرسون تحلیل و بررسی شد. نتایج: از ۸۱۹۶۰ راننده مشاهده شده، ۵۶۷۴ مورد (۹/۶%) در حال حواس پرتی بودند (۲/۸۶% مرد). میزان استفاده از تلفن همراه ۲۷/۵% بود: مکالمه با دست (۱۵/۳%)، خواندن و نوشتن پیام (۸۳/۱%) و استفاده از هندزفری (۲۸/۰%). هم چنین، ۷۵/۱% رانندگان در حال انجام دیگر تکلیف ثانویه خطر ساز مانند تغذیه و کشیدن سیگار مشاهده شدند. نتایج نشان داد که زنان حواس پرت بیشتر از تلفن همراه استفاده می کنند و مردان سهم بیشتری از دیگر اشکال حواس پرتی را به خود اختصاص دادند. بیشترین استفاده از تلفن همراه مربوط به رانندگان مرد ۲۶ تا ۳۵ ساله بود و رانندگان زیر ۲۶ سال گروه غالب را در خواندن و نوشتن پیام تشکیل دادند.  نتیجه گیری: اتخاذ راهکارهای آموزشی، توجیهی و محدود کننده می تواند سالیانه بخش زیادی از خسارات جانی، مالی و اجتماعی ناشی از حواس پرتی را کاهش داده و گامی بلند برای نزدیک شدن به یک جامعه ایمن توام با آرامش بردارد.

Road Traffic Safety, Cell Phone, Distraction, Driver Characteristics, Observational Study, ایمنی ترافیک جاده ای, تلفن همراه, حواس پرتی, خصوصیات رانندگان, مطالعه مشاهداتی