محمد امیدفر - دانشجوی دکتری آب و هواشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران (نویسنده مسئول).
هاشم رستم زاده - استادیار آب و هواشناسی، گروه آب و هواشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
بهروز ساری صراف - استاد گروه آب و هواشناسی، گروه آب و هواشناسی دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.

چکیده  پدیده­ی سیل یکی از مخاطرات جوی است که فراوانی آن در شمال­غرب ایران قابل­ توجه بوده و همه ساله خسارات جانی و مالی فراوانی بر مناطق مختلف وارد می­کند. فناوری جدید رادار هواشناسی­ به­ دلیل دارا بودن مقیاس مناسب قدرت­ تفکیک مکانی۱۰۰۰ متر و تفکیک ­زمانی ۱۵دقیقه­ای، می­تواند به­ عنوان یک­ ابزار سودمند سنجش از دور در کاهش خسارات وارده بسیار مفید و کارا باشد. هدف از پژوهش حاضر، امکان­سنجی استفاده کاربردی از فناوری جدید رادارداپلر برای پیش­بینی کوتاه­­مدت پدیده­ی سیل و اعلام هشدار به­موقع به سازمان­ها و ساکنان مناطق دارای احتمال وقوع سیل است. برای این­ منظور داده هایاتی از رادار داپلر تبریز که می­تواند گسترش سه­بعدی، سمت و سرعت حرکت و مقدار بارندگی حاصل­ از سلول­های ابر بارشی را با دقت و مقیاس مناسب تشخیص­ دهد، انتخاب و زمان و مکان تشکیل،­ سمت و سرعت و ابعاد سلول­های ابر بارشی در رویداد سیل روستای غله­زار آذرشهر به­ طور دقیق مورد پایش قرار گرفت. نتایج نشان­داد برآورد بارندگی شش ­ساعته رادار تبریز همبستگی بالایی با داده­های متناظر ایستگاه­های هواشناسی دارد، اما در حالت کلی رادار، مقدار بارندگی را کمتر از ایستگاه­های هواشناسی برآورد می­کند. همچنین با توجه­ به قابلیت نفوذ به داخل ­ابر امواج­ رادار و دارا بودن قدرت تفکیک مکانی و زمانی مناسب، بسته به محل­ تشکیل و سرعت توسعه­ی سلول­های­ ابر مولد بارش­های شدید، می­توان در محدوده­ی دید رادار تبریز پدیده­ی سیل را چند ساعت قبل­ تشخیص­داده و در صورت هماهنگی سازمان­های مربوطه و اعلام هشدار سریع، خسارات آن را به­ حداقل رساند.

کلمات کلیدی: رادار داپلر, سلول های ابر, سیل, بارش شدید, هشدار سریع, آذرشهر