علی احمدآبادی - استادیار دانشگاه خوارزمی
امیر کرم - دانشیار دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.
واردوهی سرکیسیان - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده در این پژوهش به منظور شناسایی ویژگی­های کمی شکل سیرک­ها در منطقه­ی زردکوه بختیاری از شاخص های ژئومورفومتریک شامل مشتقات درجه دوم انحنای پلان، پروفیل، کلی،حداقل، حداکثر، انحنای طولی و مقطعی و شاخص شیب به عنوان مشتق درجه اول استفاده شده است. برای این منظور مدل رقومی ارتفاع با دقت ۲۰ متر از نقشه های توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰ سازمان نقشه­برداری تهیه و برای تحلیل های ژئومورفومتریک استفاده گردید. سپس با ترکیب نقشه­ی انواع انحنا و نقشه­ی شیب، نقشه­ی رنگی با ترکیب باندی مختلف به دست آمد که در طبقه­بندی نظارت شده MLC از آنها استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می­دهند از ۲۶ چاله سیرک مانند مشخص شده تنها ۱۴مورد توسط مدل طبقه­بندی نظارت شده شناسایی شد. با انطباق دادن خروجی مدل MLC با تعریف لندفرم سیرک، در نهایت به ۸ سیرک کاملا توسعه­یافته در منطقه رسیدیم. همچنین نتایج ارزیابی دقت طبقه بندی با استفاده از نقشه­ی پایه ژئومورفولوژی منطقه نشان می دهد دقت کلی طبقه­بندی سیرک­ها در منطقه حدود ۶۰% است و این در حالی است سازند غالب منطقه کربناته و انحلالی است و در نتیجه سیرک­های یخچالی در زردکوه تحت شرایط انحلال کارستی شکل و توسعه­یافته و در بیشتر موارد شکل تیپیک سیرک را ندارند. همچنین از نتایج چنین استنباط می­شود که مشتقات درجه دوم کارایی بیشتری در شناسایی ویژگی­های شکلی سیرک­های یخچالی دارند. شاخص انحنای پلان بخوبی توانسته پرتگاه اطراف سیرک را نشان دهد و انحنای پروفیل مسیر عبور بهمن­های دیواره سیرک را بارز نموده است. به نظر می­رسد شاخص­های مشتق دوم شامل خانواده انحناء قابلیت­های زیادی در استخراج و بارزسازی اشکال طبیعی بر روی داده­های رقومی ارتفاعی دارد.

کلمات کلیدی: ژئومورفومتری, سیرک یخچالی, طبقه بندی نظارت شده MLC, زردکوه